Aða
Aða (fræðiheiti: Modiolus modiolus) er samloka í sæskeljaætt.
| Aða | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Tómar öðuskeljar
| ||||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||||
| Modiolus modiolus (Linnaeus, 1758) |
Lýsing breyta
Aða eða öðuskel er stór samloka sem getur vaxið allt að 22 cm að lengd þó þær séu oftar um það bil 10 cm. Skelin er fjölublá eða dökkblá og mjög gróf. Hornlaga hnúðar vaxa á skeljum ungra aða. Skeljarnar eru þríhryndar eða ílangar. Á skelinni má greina skýrar árlegar vaxtarrendur. Innra borð skeljanna er hvítt. Vöðvinn er skærappelsínugulur að lit og möttullinn er sléttur. Aða festir sig með spunaþráðum.
Útbreiðsla breyta
Í Evrópu vex aða við Bretlandseyjar, Noreg, Færeyjar og Ísland. Hana má finna í allt að 50 m dýpi við strendur Bretlandseyja. Hún finnst af og til í Eystrasalti en er í útrýmingarhættu þar.
Öðu má einnig finna við austurstrendur Norður-Ameríku allt frá Norður-Íshafi til Flórídu. Hana má finna við vesturstrendur Norður-Ameríku frá Norður-Íshafi til Kaliforníu.
Vistfræði breyta
Aða vex á hörðu undirlagi, t.d. á skeljum, steinum og spunaþráðum annarra samloka. Lifendahlutfall ungra aða er lágt en um leið og aðan nær 4 cm lengd, um það bil 4 ára að aldri, er hún orðin of stór til þess að stórkrossar, beitukóngar og krabbar geti étið hana. Ungar sem vaxa á spunaþráðum eru líklegri til að lifa af en lausar öður sem gerir það að verkum að aðan myndi þyrpingar í köldu vatni. Þyrpingarnar finnast helst á straumhörðum stöðum. Aða þolir vel skort á súrefni og jurtasvifum sem eru fæða hennar. Svampurinn Cliona celata geta stundum skaðað skeljar eldri aða.
Heimild breyta
- Fyrirmynd greinarinnar var „Modiolus modiolus“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 13. febrúar 2018.
