„Ebóla“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Ebola virus em.jpg|thumb|250px|Rafræn smásjármynd af Ebóla veirunni]]
'''Ebóla''' er veira þekkt sem ebólaveiran (EBOV) '''Ebólu-blæðingarsótt'''. Ebólu-veiran er einþátta RNA [[þráðveira]] sem veldur blæðandi veirusótthita í mönnum. Veiran er mjög skæð, ólæknandi og ein banvænansta veira sem þekkist nú á dögum. Veiran er nefnd eftir Ebólafljótinu[[Ebólafljót]]inu í [[Austur-Kongó]] og kom fyrst fram á sjónarsviðið árið [[1976]]. Fjögur þekkt afbrigði eru til af veirunni og öll nefnd eftir þeim svæðum sem þau hafa fundist á..
 
EnnþáEnn hefur faraldur af ebólu aðeins átt sér stað í afríku[[Afríka|Afríku]].
 
== Einkenni ==
Ebólan ræðst á öll [[líffæri]] og vefi mannslíkamans nema [[Vöðvi|vöðva]] og [[bein]]. Veiran bókstsaflega umbreytir öllum hlutum líkamans í hálf maukaðhálfmaukað slím sem er gegnsýrt af sýkjandi veiruögnum. Veiran inniheldur 7sjö gerðir af fularfullum próteinum sem, vinna líkt og óþrjótandi vél og éta upp vefi líkamans á meðan veiran fjölgar sér í hýslinum. Örlitlir [[blóðtappi|blóðtappar]] myndast í blóðrásinni[[blóðrás]]inni og blóðið[[blóð]]ið þykknar, blóðkekkirnir loða viðhver hvornvið annan og festast við æðarveggina, í þessu ferli fara blóðkekkirnir að mynda stærri tappa sem minna á mósaík innan í [[æðakerfið|æðakerfinu]], þetta stöðvar blóðflæði til líffæra og vefja líkamans, veldur [[súrefnisþurrð]] og dauða í vefjum (nekrósu) sem birtist sem svartir blettir á [[heili|heila]], í [[lifur]], [[Nýra|nýrum]], [[lunga|lungum]], [[þarmar|þörmum]], [[eista|eistum]], brjósti[[brjóst]]i (karlmanna og kvenna) og yfir allt yfirborð húðarinnar[[húð]]arinnar. RauðarRauðir blettir myndast einnig á húðinni sem kallast petechiae, sem eru bæðingar[[blæðing]]ar undir húð.
 
Veiran umbreytir kollagen -þráðum líkamans í mauk og neðsta lag húðarinnar deyr og verður vessakennt, húðin verður einnig þakin örsmáum hvítum blöðrum. Þetta ástand kallast maculopapular roði og áferð húðarinnar fer að líkjast sagógrjónagraut. Rauðu blettirnir á húðinni stækka og mynda á endanum risavaxna marbletti yfir allan líkaman, húðin verður bólgin og mjög viðkvæm fyrir allri viðkomu og rifnar auðveldlega af við alla snertingu eða þrýsting. Blæðingar hefjast úr munnholi, úr tannholdi og munnvatnskirtlum. Með tímanum fer að blæða úr öllum líkamsopum stórum og smáum. Yfirborð tungunar verður eldrautt og flagnar að lokum af, sjúklingurinn annaðhvort spýtir því út úr sér eða gleypir það ósjálfrátt. Tungan verður mjög viðkvæm viðkomu og sjúklingurinn upplifir miklar kvalir. Yfirborð slímhúðar í koki, og barka flagnar einnig af þegar blóðug uppköst hefjast.
 
Blæðingar í gollrurshúsi hefjast, hjartavöðvinn mýkist og blóð þrýstist í gegnum hann við hvern hjartslátt valdandi því að brjóstholið fyllist af blóði. Æðar heilans stíflast af blóðkekkjum, heilinn bólgnar og verður maukkenndur. Það blæðir inn í augnknettina og blóð seytlar úr tárakirtlum sjúklingsins og hann virðist gráta blóði.
Lína 14:
[[Flokkur:Smitsjúkdómar]]
[[Flokkur:Sýklafræði]]
 
[[ar:إيبولا]]
[[zh-min-nan:Ebola]]
[[bg:Ебола]]
[[cs:Ebola]]
[[da:Ebola]]
[[de:Ebolavirus]]
[[en:Ebola]]
[[es:Ebola virus]]
[[eo:Ebolo (viruso)]]
[[eu:Ebola]]
[[fr:Ebolavirus]]
[[ko:에볼라 바이러스]]
[[hr:Ebola virus]]
[[id:Ebola]]
[[it:Ebola]]
[[he:אבולה]]
[[la:Ebola febris haemorrhagica]]
[[lt:Ebola]]
[[hu:Ebola]]
[[ms:Ebola]]
[[nl:Ebolavirus]]
[[ja:エボラ出血熱]]
[[no:Ebola (virus)]]
[[pl:Wirus Ebola]]
[[pt:Ébola]]
[[ru:Геморрагическая лихорадка Эбола]]
[[simple:Ebola]]
[[sl:Ebola]]
[[fi:Ebola]]
[[sv:Ebolafeber]]
[[tr:Ebola]]
[[uk:Геморагічна лихоманка Ебола]]
[[zh-yue:伊波拉]]
[[zh:埃博拉病毒]]