„Stofnfruma“: Munur á milli breytinga

'''Stofnfrumur''' eru ósérhæfðar [[fruma|frumur]] sem hafa þá hæfileika að þroskast yfir í sérhæfðari frumur og geta endurnýjað sig með [[frumuskipting]]u ef rétt skilyrði eru fyrir hendi. Þetta gera þær án þess að sýna öldrunareinkenni. Dótturfrumurnar geta þá þroskast yfir í sérhæfðari frumur ef þörf er á eins og t.d. [[vöðvi|vöðvafrumu]] eða [[taugarfruma|taugafrumu]] eða verið áfram sem ósérhæfð fruma.<Ref name=Marta>Marta Konráðsdóttir, Sigríður Hjörleifsdóttir og Sólveig Pétursdóttir. (2004). Erfðir og Líftækni. Mál og Menning</ref> Þannig geta þær viðhaldið fjölda sínum og þjónað sem einskonar viðgerðarkerfi fyrir hina ýmsu vefi líkamans.<Ref name=Campbell>N. A. Campbell, J. B. Reece, L. A. Urry, M. L. Cain, S. A. Wasserman, P. V. Minorsky og R. B. Jackson (2008). ''Biology'', 8. útg. San Francisco: Pearson Education, Inc.</ref> Í sumum líffærum eins og í maganum og beinmerg skipta stofnfrumur sér til að viðhalda og endurnýja útslitinn eða skemmdan vef. En hinsvegar í sumum líffærum eins og í brisinu og hjartanu skipta stofnfrumur sér aðeins við sérstækar aðstæður. Til eru tvær gerðir af stofnfrumum eftir uppruna, úr [[Fósturvísir|fóstursvísi]] og fullorðnum einstaklingum.<Ref name=Campbell/>

 

Í fósturvísum finnast stofnfrumur sem hafa þann eiginleika að geta myndað sérhæfðar frumur af hvaða gerð sem er. Innan [[kímblaðra|kímblöðru]] fósturvísisins er klasi af ósérhæfðra frumna sem síðar mynda fósturlögin þrjú. Þegar fósturvísirinn skiptir sér í fyrsta skipti eru frumurnar ósérhæfðar en smám saman verða til sérhæfðari frumur sem síðan verða að útlimum og líffærum. Til að byrja með eru frumur fósturvísisins því [[alhæf stofnfruma|alhæfar]] (e. ''totipotent''). Þroskunarferlið var talið stefna í eina átt frá ósérhæfðum frumum til sérhæfðari en nýlegar rannsóknir benda þó til þess að sérhæfðar frumur geti snúið aftur að ósérhæfðu ástandi og síðan sérhæfst aftur eftir það.<Ref>Þórarinn Guðjónsson og Eiríkur Steingrímsson (2003) „Eiginleikar stofnfruma:frumusérhæfing og ný meðferðaúrræði“. ''Læknablaðið'' , 89(1):43-48. [http://www.hirsla.lsh.is/lsh/handle/2336/13135 Rafræn útgáfa]</ref>