„Níels Danakonungur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m +iw
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Kong niels.jpg|thumb|right|Níels konungur.]]
'''Níels''' eða '''Nikulás''' (um [[1064]] – [[25. júní]] [[1134]]) var konungur [[Danmörk|Danmerkur]] frá [[1104]] til dauðadags. Hann var fimmti frillusonur [[Sveinn Ástríðarson|Sveins Ástríðarsonar]] sem settist í hásætið og sá þeirra sem ríkti langlengst, eða í þrjátíu ár.
 
Bróðir Níels, [[Eiríkur góði]], dó á [[Kýpur]] [[1103]] í [[pílagrímsferð]] til [[Jerúsalem]]. Hann hafði sett frilluson sinn, [[Haraldur kesja|Harald kesju]], sem staðgengil sinn en þegar danskir höfðingjar komu saman til að velja konung kusu þeir hann ekki, heldur Níels. Vera má að þeir hafi talið að hann yrði þeim ráðþægari en Haraldur, enda þótti Níels ekki sérlega sterkur konungur. Þó voru stjórnarár hans lengi vel friðsamleg. Honum tókst að koma á [[tíund]]argreiðslum til kirkjunnar. Hann kom á vísi að embættismannakerfi þar sem hirðmenn voru settir á ýmsa staði í ríkinu og þeim falið að innheimta sektir og fleira.
 
Um svipað leyti og Níels tók við krúnunni giftist hann [[Margrét friðkolla|Margréti]] dóttur [[Ingi hinn eldri|Inga konungs eldri]] af Svíþjóð, sem kölluð var friðkolla (Fredkulla) af því að hún hafði áður verið gift [[Magnús berfættur|Magnúsi berfætta]] Noregskonungi sem hluti af friðarsamningum sem gerðir voru í [[Konungahella|Konungahellu]] 1101. Sonur þeirra Níelsar var [[Magnús sterki]]. Hún dó um 1127 og árið 1130 giftist Níels [[Úlfhildur Hákonardóttir|Úlfhildi Hákonardóttur]], sem hafði verið gift [[Ingi hinn yngri|Inga yngri]] konungi Svíþjóðar. Hún skildi þó fljótt við Níels og giftist [[Sörkvir eldri|Sörkvi]] Svíakonungi.
 
[[Knútur lávarður]], sonur Eiríks góða, ólst upp hjá Hvide-ættinni á [[Sjáland]]i og einnig í [[Þýskaland]]i. Hann var gerður hertogi af Slésvík [[1115]] og aflaði sér mikilla vinsælda þar. Magnús sterki fór að líta á Knút sem hættulegan keppinaut um ríkiserfðir og í ársbyrjun [[1131]] bauð hann Knúti á fund í Haraldsted-skógi við [[Ringsted]] og myrti hann þar [[7. janúar]]. Morðið var kveikjan að margra ára borgarastríði milli Magnúsar og [[Eiríkur eymuni|Eiríks eymuna]], hálfbróður Knúts. Varð það til þess að [[InnocentíusInnósentíus II]] páfi svipti dönsku kirkjuna sjálfstæði og lagði hana aftur undir erkibiskupsdæmið í Hamborg-Brimum. Það varð aftur til þess að afla Eiríki öflugra fylgismanna. Þann [[4. júní]] [[1134]] varð bardagi milli fylkinganna nálægt [[Lundur (Svíþjóð)|Lundi]]. Þar féll Magnús. Níels konungur flúði til Slésvíkur en íbúar þar hefndu Knúts lávarðs og drápu hann. Hann var lagður til hvílu í dómkirkjunni í Slésvík.
 
== Heimildir ==