„Reynistaður“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Navaro (spjall | framlög)
Lagfærði tengil.
Lína 1:
'''Reynistaður''', áður '''Staður í Reynisnesi''', er bær í [[Skagafjörður|Skagafirði]]. Reynistaður er gamalt höfðingjasetur. [[Þorfinnur karlsefni]] var frá Reynistað og bjó þar um tíma með konu sinni [[Guðríður Þorbjarnardóttir|Guðríði Þorbjarnardóttur]] eftir að þau sneru aftur frá [[Vínland]]i. Staður var á [[Sturlungaöld]] eitt af höfuðbólum [[Ásbirningar|Ásbirninga]]. Þar bjó [[Kolbeinn Arnórsson kaldaljós Arnórsson|Kolbeinn kaldaljós]], einnig nefndur Staðar-Kolbeinn, og síðan sonur hans [[Brandur Kolbeinsson]]. [[Gissur Þorvaldsson]] eignaðist Reynistað síðar og má ef til vill segja að þar hafi þá orðið [[jarl]]ssetur, því að Gissur hafði fengið jarlsnafnbót.
 
[[Gissur Þorvaldsson]] eignaðist Reynistað síðar og má ef til vill segja að þar hafi þá orðið [[jarl]]ssetur, því að Gissur hafði fengið jarlsnafnbót. Gissur gaf Reynistað til stofnunar nunnuklausturs. Hann dó 1268 en [[Reynistaðarklaustur|Reynistaðarklaustri]] var þó ekki komið á fót fyrr en [[1295]] og starfaði þar til siðaskipta. Þá var klaustrið lagt niður en nunnurnar fengu að vera þar áfram til æviloka. Engar rústir eða aðrar sýnilegar menjar um klaustrið er að finna á Reynistað en nokkur örnefni tengd klaustrinu eru þar. Klaustrið eignaðist fjölda jarða sem komust í eigu konungs eftir siðaskipti en umboðsmenn hans önnuðust umsjón þeirra og kölluðust klausturhaldarar. Margir þeirra bjuggu á Reynistað og má nefna [[Oddur Gottskálksson|Odd Gottskálksson]] lögmann, feðgana Sigurð Jónsson (d. 1602) og Jón Sigurðsson lögmann (d. 1635), Jens Spendrup sýslumann, [[Halldór Vídalín Bjarnason]], föður [[Reynistaðarbræður|Reynistaðarbræðra]], sem bjó á Reynistað 1768-1800 og ekkju hans, [[Ragnheiður Einarsdóttir|Ragnheiði Einarsdóttur]], sem var klausturhaldari 1803-1814, og Einar stúdent Stefánsson, afa [[Einar Benediktsson|Einars Benediktssonar]] skálds.
 
Klaustrið eignaðist fjölda jarða sem komust í eigu konungs eftir siðaskipti en umboðsmenn hans önnuðust umsjón þeirra og kölluðust klausturhaldarar. Margir þeirra bjuggu á Reynistað og má nefna [[Oddur Gottskálksson|Odd Gottskálksson]] lögmann, feðgana [[Sigurður Jónsson á Reynistað|Sigurð Jónsson]] (d. 1602) og [[Jón Sigurðsson (lögmaður)|Jón Sigurðsson]] lögmann (d. 1635), [[Jens Spendrup]] sýslumann, [[Halldór Vídalín Bjarnason]], föður [[Reynistaðarbræður|Reynistaðarbræðra]], sem bjó á Reynistað 1768-1800 og ekkju hans, [[Ragnheiður Einarsdóttir|Ragnheiði Einarsdóttur]], sem var klausturhaldari 1803-1814, og Einar stúdent Stefánsson, afa [[Einar Benediktsson|Einars Benediktssonar]] skálds.
Þegar gamli bærinn á Reynistað var rifinn 1935 var bæjardyraportið látið standa en það er með stafverksgrind af þeirri gerð sem tíðkaðist hér á 18. öld. Það var seinna flutt til og byggð við það steinsteypt skemma en árið 1999 var portið reist nálægt upphaflegum stað og hlaðnir að því torfveggir og torf sett á þakið. Það er nú friðað og í vörslu Þjóðminjasafnsins.
 
Þegar gamli bærinn á Reynistað var rifinn 1935 var bæjardyraportið látið standa en það er með stafverksgrind af þeirri gerð sem tíðkaðist hér á 18. öld. Það var seinna flutt til og byggð við það steinsteypt skemma en árið 1999 var portið reist nálægt upphaflegum stað og hlaðnir að því torfveggir og torf sett á þakið. Það er nú friðað og í vörslu [[Þjóðminjasafn Íslands|Þjóðminjasafnsins]].
 
Kirkja hefur verið á Reynistað frá fornu fari og var núverandi kirkja, sem er úr timbri, vígð 1870. Hún er nú friðuð. Sagt er að Gissur jarl sé grafinn undir gólfi kirkjunnar.
Lína 15 ⟶ 17:
* Ögmundur Helgason: Smáræði um Gissur jarl dauðan. ''Skagfirðingabók'' 4, Rvík 1969:122–123.
 
[[Flokkur:Kirkjustaðir áí ÍslandiSkagafjarðarsýslu]]
[[Flokkur:Skagafjörður]]