„Framhyggja“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Buibjarmar (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Buste Auguste Comte.jpg|thumb|right|Auguste Comte]]
'''Framhyggja''', (positivism)'''framstefna''' eða '''pósitívismi''' er [[þekkingarfræðilegtvísindaheimspeki]]- og [[þekkingarfræði]]legt hugtak eða hugmyndafræði sem heldur því fram að [[vísindi]] sé besta leiðin til skilnings á fyrirbærum heimsins. Framhyggja hafnar [[Yfirnáttúrulegt|yfirnátturulegum]], [[Trúarheimspeki|trúarlegum]] og [[Frumspeki|frumspekilegum]] skýringum sem hluta af vanþróuðum skýringarleiðum í leit mannsins að þekkingu. Samkvæmt framhyggju er öll þekking byggð á reynslu og þar með skynjun. Þar með ætti að leita þekkingar með því að útskýra eða lýsa [[Raunprófun|raungögnum]].
 
Helsti forvígismaður framhyggju er [[Auguste Comte]]. Framhyggja er að mörgu leitileyti bygðbyggð á vinnu [[raunhyggja|raunhyggju]] mannanna [[Francis Bacon (heimspekingur)|Francis Bacon]] og [[David Hume|Davids Hume]].
 
Í byrjun 20. aldar kom fram rökræn framhyggja (logical positivism) einnig kallað [[rökfræðileg raunhyggja]] eða nýframhyggja. Sú stefna bygði á hugmyndum Comte um framhyggju eða að öll þekking væri fengin með reynslu. Enn fremur að þekkingu mætti öðlast án reynslu en einungis að ákveðnum skilyrðum uppfiltumuppfylltum. Lögð var áhersla á að [[Smættun|smætta]] allar hugmyndir niður í prófanlegar [[Rökfræði|rökfræðilegar]] staðhæfingar.
 
== Tengt efni ==
* [[Raunhyggja]]
* [[Rökfræðileg raunhyggja]]
 
== Tenglar ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=DMlXmLbGKJY A.J. Ayer talar um rökrænarökfræðilega framhyggjuraunhyggju]
* [http://books.google.co.uk/books?id=SgaHpaeZAewC&printsec=frontcover&dq=positivism&source=bl&ots=iuhoo-Cmnn&sig=Us16nS-kqZvX8_vT-Ep1h9s_GsI&hl=en&ei=Z9GETIWXBKKWOPnY4MwO&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CEkQ6AEwCA#v=onepage&q&f=false Aguste Comte. A general view of positivism.]
 
{{Stubbur|Heimspeki}}
[[Flokkur:Heimspeki, Sálfræði]]
[[Flokkur:Vísindaheimspeki]]
[[Flokkur:Þekkingarfræði]]
 
[[ar:وضعية]]
[[Flokkur:Heimspeki, Sálfræði]]
[[az:Pozitivizm]]
[[bs:Pozitivizam]]
[[br:Soliadouriezh]]
[[bg:Позитивизъм]]
[[ca:Positivisme]]
[[cs:Pozitivismus]]
[[de:Positivismus]]
[[en:Positivism]]
[[el:Θετικισμός]]
[[es:Positivismo]]
[[eo:Pozitivismo]]
[[eu:Positibismo]]
[[fa:اثبات‌گرایی]]
[[fr:Positivisme]]
[[gl:Positivismo]]
[[ko:실증주의]]
[[hy:Պոզիտիվիզմ]]
[[hi:तथ्यवाद]]
[[hr:Pozitivizam]]
[[io:Pozitivismo]]
[[id:Positivisme]]
[[ia:Positivismo]]
[[it:Positivismo]]
[[he:פוזיטיביזם]]
[[ka:პოზიტივიზმი]]
[[lv:Pozitīvisms]]
[[lt:Pozityvizmas]]
[[hu:Pozitivizmus]]
[[nl:Positivisme]]
[[ja:実証主義]]
[[no:Positivisme]]
[[oc:Positivisme]]
[[pms:Positivism]]
[[pl:Pozytywizm]]
[[pt:Positivismo]]
[[ro:Pozitivism]]
[[ru:Позитивизм]]
[[simple:Positivism]]
[[sk:Pozitivizmus]]
[[sl:Pozitivizem]]
[[sr:Позитивизам]]
[[fi:Positivismi]]
[[sv:Positivism]]
[[tr:Pozitivizm]]
[[uk:Позитивізм]]
[[ur:مثبتیت]]
[[vi:Chủ nghĩa thực chứng]]
[[zh:实证主义]]