„Margrét Skotadrottning“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Tungumálatenglar
Navaro (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Margrét Skotadrottning''' (apríl? [[1283]] – september/október [[1290]]) eða '''Jómfrú Margrét''' (enska: ''Margaret, Maid of Norway'') var norsk konungsdóttir sem var þjóðhöfðingi [[Skotland]]s frá [[1286]] til dauðadags. Eftir lát hennar hófust langvinnar erfðadeilur.
 
Margrét var dóttir [[Eiríkur Magnússon prestahatari|Eiríks prestahatara]] Noregskonungs og konu hans [[Margrét af Skotlandi, Noregsdrottning|Margrétar]], dóttur [[Alexander3Alexander 3. Skotakonungur|Alexanders 3. Skotakonungs]]. Móðir hennar dó skömmu eftir fæðingu hennar, sennilega af barnsförum, og var þá Eiríkur konungur faðir hennar aðeins fimmtán ára gamall. Ári eftir fæðingu hennar lést Alexander krónprins Skotlands, móðurbróðir hennar, og var hún þá eini eftirlifandi afkomandi Alexanders afa síns. Hann fékk skoska þingið til að samþykkja hana sem ríkisarfa. Sjálfur var hann þó aðeins rúmlega fertugur ekkill við góða heilsu og giftist aftur [[1285]]. Þegar hann lést óvænt af slysförum [[19. mars]] [[1286]] var kona hans talin þunguð en annaðhvort var ekki svo eða barnið fæddist andvana fyrir tímann. Í október sama ár var Margrét litla lýst þjóðhöfðingi Skota og hópur biskupa og aðalsmanna valinn til að stýra landinu í hennar nafni.
 
Ekki sættu allir sig við þetta og Róbert Bruce, lávarður af Annandale, og sonur hans, Róbert jarl af Carrick (faðir og afi [[Róbert 1. Skotakonungur|Róberts 1.]] Skotakonungs), hófu uppreisn sem þó var bæld niður. [[Jóhann Balliol]] gerði einnig tilkall til krúnunnar. Skosku aðalsmennirnir töldu mikla hættu á borgarastyrjöld og óttuðust líka að Eiríkur Noregskonungur gæti reynt að ná völdum í Skotlandi í nafni dóttur sinnar. Eiríkur vildi aftur á móti tryggja dóttur sína í sessi og báðir aðilar leituðu því til [[Játvarður 1.|Játvarðs 1.]] Englandskonungs, sem var ömmubróðir Margrétar. Játvarður var fljótur til og samdi um trúlofun Margrétar og tveggja ára sonar síns, [[Játvarður 2.|Játvarðs]]. Með giftingu þeirra hefðu krúnur Englands og Skotlands sameinast en Játvarður samþykkti þó að tryggja sjálfstæði Skotlands. Það var hluti af samkomulaginu sem hann gerði við Eirík og skosku höfðingjana um þetta að Margrét skyldi send til Skotlands fyrir 1. nóvember 1290 og alast þar upp.