„Krabbamein“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m robot Bæti við: ka:სიმსივნე, so:Kansar |
m robot Bæti við: ast:Cáncanu, dv:ކެންސަރު; kosmetiske ændringer |
||
Lína 1:
[[Mynd:Normal cancer cell division from NIH.png|thumb|right|'''A''' sýnir heilbrigða frumuskiptingu og sjálfvirkan frumudauða (1) og skemmda frumu (2).
'''Krabbamein''' eru [[Sjúkdómur|sjúkdómsgerðir]] sem einkennast af stjórnlausri [[frumuskipting]]u og þeim eiginleika [[Fruma|frumnanna]] að geta flust yfir í aðra [[líkamsvefur|líkamsvefi]] annaðhvort með því að vaxa yfir í aðlægan vef (''innrás'') eða flutningi frumna í fjarlægan vef (''[[meinvarp]]'') til dæmis um blóðrás.
Krabbamein getur valdið ýmsum sjúkdómum, en það veltur á staðsetningu, gerð meinsins og hvort meinvarp á sér stað.
Ef ekkert er að gert dregur krabbameinið oftast til dauða; krabbamein er ein helsta dánarorsök í hinum [[vesturveldin|vestræna heimi]].
== Krabbameinsgreining ==
Oftast finnst krabbamein vegna ytri ummerkja, einkenna eða við almenna krabbameinsleit.
=== Ummerki og einkenni ===
Það má skipta einkennum gróflega í þrjá hópa:
* Staðbundin einkenni: óvenjulegir hnútar eða bólga (æxli), [[blæðing]], [[sársauki]] eða [[sár]]amyndun.
* Einkenni meinvarps (dreifingar): stækkun [[Eitill|eitla]], [[hósti]] eða [[blóðhósti]], [[lifrarstækkun]], [[beinverkir]] og [[beinbrot]] á sömu stöðum auk [[taugafræði]]legra einkenna.
* Kerfisbundin einkenni: þyngdartap, léleg matarlyst og [[kröm]], aukinn [[sviti]] (vakna í ''svitabaði'' t.d., ) og ákveðin forboðaheilkenni æxlismyndunar, þ.e.a.s. ákveðin heilkenni vegna krabbameins, svo sem blóðtappamyndun og hormónabreytingar.
Hvert atriði á listanum gæti orsakast af mörgum öðrum ástæðum (svona listar eru oft notaðir við samanburðargreiningu).
=== Vefjasýnistaka ===
Ýmislegt getur bent til þess að um krabbamein sé að ræða, en endanleg greiningu á flestum meinum þarf að staðfesta með því að gera ítarlegar rannsóknir á krabbameinsfrumum, um þetta sjá [[meinafræði]]ngar.
Lækna má allt krabbamein ef hægt er að fjarlægja það með öllu, stundum má framkvæma þetta með því að fjarlægja vef líkt og með vefjasýnistöku.
Eðli sýnistökunar fer eftir líffærinu sem verið er að taka sýni af.
=== Krabbameinsleit ===
[[Kembirannsókn]]ir eru framkvæmdar til að finna krabbamein á frumstigi á meðal almennings.
== Tengt efni ==
Lína 66:
* {{Vísindavefurinn|6909|Getur B17-vítamín komið í veg fyrir og læknað krabbamein?}}
* {{Vísindavefurinn|1967|Hvernig er krabbamein læknað?}}
{{Tengill ÚG|vi}}▼
{{Tengill ÚG|hu}}▼
[[Flokkur:Krabbamein| ]]
▲{{Tengill ÚG|vi}}
▲{{Tengill ÚG|hu}}
{{Tengill GG|zh}}
Lína 78 ⟶ 77:
[[ar:سرطان]]
[[arc:ܬܠܗܝܐ]]
[[ast:Cáncanu]]
[[bg:Рак (болест)]]
[[bn:ক্যান্সার]]
Lína 87:
[[da:Kræft]]
[[de:Krebs (Medizin)]]
[[dv:ކެންސަރު]]
[[el:Καρκίνος]]
[[en:Cancer]]
|