„Forverar Sókratesar“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 2:
'''Forverar Sókratesar''' (stundum kallaðir forverarnir, forsókratísku heimspekingarnir, frumherjar grískrar heimspeki eða frumherjarnir) eru þeir [[Heimspekingur|heimspekingar]] nefndir sem voru að störfum í [[Grikkland]]i fyrir daga [[Sókrates]]ar (469-399 f.Kr.) eða störfuðu innan þeirrar hefðar þrátt fyrir að sumir þeir yngstu hafi verið samtímamenn Sókratesar. Stundum eru [[fræðarar]]nir (sófistarnir) taldir með forverunum til hagræðingar í umfjöllun en fræðararnir tilheyrðu samt ekki sömu hefð.
 
Tímabil forvera Sókratesar einkenndist af frumspekilegum vangaveltum og tilraunum til þess að finna „uppsprettuna“ (''arkhe''), það sem lægi veruleikanum til grundvallar. Meðal mikilvægra heimspekingar þessa tímabils eru [[Þales]], [[Anaxímandros]], [[Anaxímenes]], [[Pýþagóras]], [[Herakleitos]], [[XenofanesXenófanes]], [[Parmenídes]], [[Zenon frá Eleu]], [[Melissos]], [[Empedókles]], [[Anaxagóras]], [[Levkippos]] og [[Demókrítos]].
 
Það er oft vandkvæðum bundið að ákvarða hver hugsunin hafi nákvæmlega verið hjá forverunum og hvaða [[rök]]um þeir studdu [[kenning]]ar sínar. Flestir þeirra skrifuðu bækur en ekkert rita þeirra hefur varðveist í heild sinni. Það sem leifir eftir af ritum þeirra eru oftast beinar tilvitnanir í þá í ritum yngri heimspekinga og sagnaritara og umfjöllun síðari tíma manna um skoðanir forveranna.
Lína 32:
Herakleitos geri mikilvægan greinarmun á sýnd og reynd, annars vegar og á afstæði og algildi hins vegar.
 
===XenofanesXenófanes===
[[XenofanesXenófanes]] frá [[Kólofon]] var gagnrýninn hugsuður sem gagnrýndi meðal annars trúarbrögðin. Hann hélt því fram að mennirnir hefðu fundið upp [[trúarbrögð]]in og benti á að ólíkar þjóðir hefðu ólíkar hugmyndir um guðina en allar héldu þá vera líka sér. Hann sagði einnig að ef kýr og hross gætu talað myndu þau segja að guðirnir væru nautgripir og hross.
 
XenofanesXenófanes gerði mikilvægan greinarmun á [[skoðun]] og [[þekking]]u og taldi að menn gætu ekki öðlast óhagganlega þekkingu.
 
===Eleumenn===