„Fornöld“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
(Enginn munur)

Útgáfa síðunnar 31. mars 2006 kl. 07:28

Fornöld er tímabil í mannkynssögunni sem nær frá upphafi sögulegs tíma, þ.e. frá þeim tíma sem til eru ritaðar heimildir um, og til miðalda. Tímabilið áður en sögulegur tími hófst kallast forsögulegur tími. Ritaðar heimildir komu ekki fram á sama tíma alls staðar og því lýkur forsögulegum tíma í raun ekki alls staðar samtímis. Stundum er hugtakið frumsaga eða frumsögulegt tímabil notað um tímabil í sögu menningar áður en þar komu fyrst fram ritaðar heimildir en eftir að hennar er fyrst getið í rituðum heimildum annarrar menningar.

Fyrstu rituðu heimildirnar eru fleygrýnir frá Súmer sem eru frá því um 5.000-5.500 f.Kr. Því má segja að sögulegur tími hefjist fyrst þar.

Klassísk fornöld er hugtak sem er notað fornaldarsögu Grikklands og Rómaveldis. Í Grikklandi er sá tími er miðaður við árið 776 f.Kr. þegar ólympíuleikarnir voru fyrst haldnir, enda þótt til séu töluvert eldri ritaðar heimildir á grísku. Í sögu Rómar er miðað við hefðbundið ártal fyrir stofnun borgarinnar 753 f.Kr. þrátt fyrir að elstu rituðu heimildirnar á latínu séu yngri.

Enda þótt deilt sé um hvenær fornöld eigi að teljast lokið er oftast miðað við fall Vestrómverska ríkisins en þá er venjan að miða við árið 476. Í sögu Austrómverska ríkisins mætti ef til vill miða endalok fornaldar við árið 640 en þá féll Alexandría í hendur Aröbum.