„Gissur Þorvaldsson“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m Interwiki |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
'''Gissur Þorvaldsson''' ([[1208]] – [[1268]]), oft nefndur '''Gissur jarl''', var íslenskur höfðingi á [[Sturlungaöld]]. Hann var af ætt [[Haukdælir|Haukdæla]], sonur [[Þorvaldur Gissurarson|Þorvaldar Gissurarsonar]] í [[Hruni|Hruna]] og Þóru yngri Guðmundsdóttur, konu hans. Hann tók ungur við Haukdælagoðorði, varð helsti foringi Sunnlendinga og gerði bandalag við [[Kolbeinn ungi Arnórsson|Kolbein unga]], leiðtoga [[Ásbirningar|Ásbirninga]] í Skagafirði, gegn [[Sturlungar|Sturlungum]]. Unnu þeir sigur á liði Sturlunga í [[Örlygsstaðabardagi|Örlygsstaðabardaga]] [[1238]] og urðu við það valdamestu höfðingjar landsins, ekki síst eftir að Gissur lét drepa [[Snorri Sturluson|Snorra Sturluson]] [[1241]] að kröfu [[Hákon gamli|Hákonar Noregskonungs]].
Gissur hafði gerst [[lénsmaður]] konungs og eins var um [[Þórður kakali Sighvatsson|Þórð kakala Sighvatsson]], sem var helsti höfðingi af ætt Sturlunga sem eftir lifði. Eftir [[Haugsnesbardagi|Haugsnesbardaga]] [[1246]], þar sem Þórður vann sigur á Ásbirningum, héldu þeir Gissur og Þórður til Noregs um haustið og skutu máli sínu til konungs, sem úrskurðaði Þórði í vil og kyrrsetti Gissur í Noregi. Var hann sýslumaður í [[Þrándheimur|Þrándheimi]] næstu árin en fór þó í suðurgöngu til [[Róm]]ar 1248. Þórður fór heim og var nær einráður á Íslandi næstu árin en 1250 kallaði konungur hann út aftur og nú var það hann sem var kyrrsettur. Gissur fór aftur á móti heim [[1252]] ásamt [[Þorgils skarði Böðvarsson|Þorgils skarða Böðvarssyni]] og átti að reyna að koma landinu undir veldi Noregskonungs. Hann vildi reyna að sættast við óvini sína
Konungur stefndi honum aftur til Noregs [[1254]] því að honum þótti seint ganga að koma Íslandi undir krúnuna. Gissur sneri aftur heim með [[jarl]]snafnbót en varð ekkert ágengt og það var ekki fyrr en [[1262]] sem Íslendingar gengu Noregskonungi á hönd og samþykktu [[Gamli sáttmáli|Gamla sáttmála]], sem stundum var nefndur Gissurarsáttmáli. Hann
Fyrri kona Gissurar, sem hann giftist [[1224]] þegar bæði voru 15-16 ára
== Heimildir ==
|