„Jena“: Munur á milli breytinga

[[Skjaldarmerki]] borgarinnar sýnir erkiengilinn Míkael, sem þrykkir lensu inn um gin græns dreka. Á hægri hendi Míkaels er gulur skjöldur með svörtu ljóni, en það er gamalt merki greifanna frá Meissen. Neðst er annar skjöldur með [[vínber]]jum, en hann vísar til vínræktunar héraðsins. Öll eru merkin orðin nokkuð gömul og hafa breyst í tímans rás. Síðustu breytingar voru gerðar [[1999]].

Elsta heiti borgarinnar er Jani, en það er dregið af gamla orðinu Jahne og merkir hér sennilegast ''vínrunnaröð''. <ref>Geographische Namen in Deutschland. Duden. 1993. Bls. 145.</ref>

[[1806]] réðist [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] inn í héraðið. [[Prússland|Prússar]] tóku þar á móti þeim og kom þar til stórorrustu við Jena [[14. október]]. Prússar voru með varaher sinn í og við Jena. Aðalherinn, ásamt herjum Saxlands, voru við Auerstedt, 22 km norðaustar. Þar sem Napoleon vissi ekki nákvæma staðsetningu á herjum prússaPrússa vegna þoku, taldi hann herinn við Jena vera aðalher þeirra. Napoleon var með 95 þúsþúsund manns, en prússar aðeins 53 þús. Frakkar gjörsigruðu í orrustunni. Í valnum lágu 10 þúsþúsund prússarPrússar. Varaher Frakka gekk hins vegar beint í flasið á aðalher prússa við Auerstedt. Þrátt fyrir það náðu Frakkar að sigra í þeirri orrustu líka, en hún fór fram samtímis orrustunni við Jena. Eftir þennan stórsigur Napoleons, hertók hann Jena, seinna [[Erfurt]] og þremur vikum síðar hélt hann innreið sína í [[Berlín]]. Austurþjóðverjar héldu minningarhátíð um þessa orrustu [[1986]], en þá voru liðin 180 ár frá því hún átti sér stað. [[2006]], 200 árum eftir orrustuna, var sett upp viðamikil útileiksýning við Jena þar sem orrustan við Jena var leikin eftir. Leiksýning þessi er endurtekin á 5fimm ára fresti.

[[1830]] voru íbúar í Jena 5.491 samkvæmt manntali. Með upprennandi [[Iðnbyltingin|iðnbyltingu]] jókst íbúafjöldinn mjög. Auk mikilvægra iðngreina var landbúnaður, ekki síst vínberjarækt, mikilvægur. [[1846]] stofnaði [[Carl Zeiss]] linsufyrirtæki í Jena sem síðar varð að heimsmerki. [[1874]] fékk borgin [[járnbraut]]artengingu. Í [[Heimstyrjöldin síðari|heimstyrjöldinni síðari]] varð borgin fyrir talsverðum loftárásum. Þær verstu urðu [[19. mars]] [[1945]], en í þeim eyðilagðist stór hluti miðborgarinnar. [[11. apríl]] stóðu [[Bandaríkin|Bandaríkjamenn]] við borgardyrnar. Þeir náðu ekki að hertaka borgina fyrr en eftir tveggja daga skotbardaga við nasista. [[1. júlí]] var borgin afhent [[Sovétríkin|Sovétmönnum]], enda á þeirra hernámssvæði. Jena var þar af leiðandi í [[Austur-Þýskaland]]i eftir stríð. [[1953]] varð allsherjar uppreisn borgarbúa gegn kommúnistastjórninni, en 30 þúsþúsund manns kröfðust frjálsra kosninga, sameingar Þýskalands og afsögn ríkisstjórnarinnar í Austur-Berlín. Stjórnin bað um aðstoð Sovétmanna, sem sendu her og skriðdrekaflokk. Lýst var yfir neyðarástandi meðan hermennirnir börðu mótmælin niður. Mörg hundruð manns voru handteknir og nokkrir teknir af lífi. [[1989]] var efnt til stærstu mótmælaöldu borgarinnar, en þá söfnuðust 40 þúsþúsund manns saman til að krefjast lýðræðis. Aðeins fáeinum dögum síðar var [[Berlínarmúrinn]] fallinn.

* JenTower er einkennisbygging borgarinnar og næsthæsta skrifstofubygging hins gamla Austur-Þýskalands. Turninn var reistur [[1970]]-[[1972|72]] og er 149 metra hár (með mastri). Í fyrstu var háskólinn í borginni eini notandinn, en hann flutti út [[1995]]. Turninn er notaður sem skrifstofuhúsnæði í dag. Á 28. og 29. hæð eru þó veitingasalir og útsýnisrými fyrir almenning.