„Málmur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
GhalyBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: arz:معدن
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: fo:Metal, sco:Metal; kosmetiske ændringer
Lína 6:
[[Fjölgervingur|Fjölgervingar]] málma eiga það til að vera gljáandi, þjálir, sveigjanlegir og góðir [[leiðari|leiðarar]] á meðan málmleysingjar (á föstu formi) eru yfirleitt stökkir, skortir gljáa og eru [[einangrari|einangrarar]].
 
== Efnislegir eiginleikar ==
Málmar hafa ákveðna efnislega eiginleika: þeir eru yfirleitt gljáandi (þeir „ljóma“), hafa háan [[eðlismassi|eðlismassa]], eru [[sveigjanleiki|sveigjanlegir]] og [[hamranleiki|þjálir]], hafa yfirleitt hátt [[bræðslumark]], eru yfirleitt harðir og leiða [[rafmagn]] og [[varmi|varma]] vel.
 
Þessir eiginleikar eru aðallega vegna þess að [[atóm]]ið hefur aðeins laust tak á ystu [[rafeind]]um ([[gildisrafeind]]um) sínum; af þessum sökum mynda gildisrafeindirnar eins konar „sjó“ í kringum málmjónin. Flestir málmar eru efnafræðilega stöðugir (óhvarfgjarnir), fyrir utan [[alkalímálmur|alkalímálma]] og [[jarðalkalímálmur|jarðalkalímálma]], sem finnast lengst til vinstri í lotukerfinu.
 
== Málmblöndur ==
[[Málmblanda]] er [[efnablanda]] með málmkennda eiginleika sem inniheldur að minnsta kosti eitt málmfrumefni. Dæmi um málmblöndur eru [[stál]] (járn og [[kolefni]]), [[brass]] (eir og sink), [[látún]] (eir og [[tin]]), [[harðál]] (ál og eir). Málmblöndur eru sérstaklega hannaðar fyrir kröfuharðar aðstæður. Blöð [[þotuhreyfill|þotuhreyfils]] getur t.d. innihaldið meira en tíu frumefni.
 
== Málmoxíð ==
[[Oxíð]] málma eru [[basi|basísk]]; oxíð málmleysingja eru [[sýra|súr]].
 
Lína 46:
[[fi:Metalli]]
[[fiu-vro:Metal]]
[[fo:Metal]]
[[fr:Métal]]
[[ga:Miotal]]
Lína 91 ⟶ 92:
[[ro:Metal]]
[[ru:Металлы]]
[[sco:Metal]]
[[sh:Metal (hemija)]]
[[simple:Metal]]