„Þáttun“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Þáttunaraðferðum bætt við, fært frá Liðun
Dálítil viðbót
Lína 1:
'''Þáttun''' er aðgerð í [[stærðfræði]] þar sem fundinn er liður þáttur,sem gengur upp í þann liðmargliðuna, sem á að þátta.
 
==Þáttun margliðna==
[[Margliða|Margliður]] eru yfirleitt settar fram á forminu <math>x^n + x^{n-1} + ... + x + c</math> þar sem <math>c</math> er einhver fasti. Oft viljum við samt fá margliðuninamargliðuna þáttaða, t.d. til að finna [[núllstöð]]var hennar. Þáttun margliðunarinnarmargliðunnar <math>x^2 - 4</math> er <math>(x + 2)(x - 2)</math>, sem dæmi.
===Þáttunaraðferðir===
 
<math>a^2-b^2 = (a+b)(a-b)</math> (öfug samokaregla eða summa sinnum mismunur)
 
<math>a^2+2ab+b^2 = (a+b)^2</math>
Lína 16:
 
==Frumtöluþáttun heiltalna==
Vinsælt efni í stærðfræðinni í dag er [[frumtöluþáttun heiltalna]] sem er að finna í hvaða [[frumtala|frumtölur]] heiltalan þáttast. T.d. hefur talan 15 frumþættina 3 og 5, þ.e. <math>15 = 3 \times 5</math>. Eftir því sem talan verður stærri verður erfiðara að finna frumtöluþætti hennar en þetta hefur notagildi i [[dulmálsfræði]]. Margir [[dulmálskóði|dulmálskóðar]] í dag byggja upp á því að ekki er hægt að þátta stórar heiltölur nema á mjög löngum tíma, t.d. [[RSA]] dulkóðunin.Ef við til dæmis hugsum okkur tvær mismunandi frumtölur, sem hvor um sig hefði svona 200 tölustafi og margföldum þær síðan saman, þá fengist tala sem væri með eitthvað nálægt 400 tölustöfum. Fengi nú einhver það verkefni að þátta slíka tölu þá gæti það tekið hann margar aldir, jafnvel þótt verkið væri unnið í öflugum tölvum. Um þetta er fjallað á skemmtilegan hátt í bókinni The Code Book eftir Simon Singh (og víðar).
 
{{Stubbur}}