Útgáfa síðunnar 20. október 2009 kl. 19:13 breyta 194.144.23.124 (spjall) →‎Heimildir ← Eldri breyting		Útgáfa síðunnar 16. maí 2010 kl. 17:39 breyta taka aftur þessa breytingu 193.4.57.122 (spjall) Lagfæringar Nýrri breyting →
Lína 1: '''Alexanders saga''' er forn íslensk saga um [[Alexander mikli\|Alexander mikla]], þýðing á söguljóði á [[latína\|latínu]] frá því um 1180 eftir [[Gualterus\|Philippus Gualterus]]. == Um söguna == ''Alexanders saga'' er þýðing á söguljóðinu ''Alexandreis'', sem er kallað ''Alexanderskviða'' á íslensku. Almennt er talið að [[Brandur Jónsson]] biskup á Hólum ~~1263-1264~~1263–1264 hafi þýtt Alexanderskviðu á íslensku, og má þar t.d. vísa til eftirmála [[Gyðinga saga \| Gyðinga sögu]] þar sem sagt er að Brandur hafi þýtt söguna. Brandur fékkst talsvert við kennslu, og var Alexanderskviða vinsælt kennsluefni í latínu á miðöldum. Talið er hugsanlegt að Brandur hafi þýtt söguna samhliða kennslunni, svipað og [[Sveinbjörn Egilsson]] gerði með [[Hómerskviður]]. Brandur tekur verk sitt sjálfstæðum tökum. Hann umritar söguljóð yfir í laust mál, sleppir formála frumritsins, einnig efniságripi í upphafi hverrar bókar o.fl. Einnig styttir hann þar sem ljóðmælandinn gerist langorður. ~~== Hrifning og útgáfur ==~~ Öllum sem um Alexanders sögu hafa fjallað ber saman um að hún sé afrek að máli og stíl. [[Árni Magnússon]] hreifst af málfarinu í sögunni og undirbjó útgáfu, en þau gögn brunnu í [[Kaupmannahöfn]] [[1728]]. Einnig er til fullbúið prentsmiðjuhandrit, sem ætlað var til útgáfu í [[Hrappseyjarprentsmiðja\|Hrappsey]] [[1784]], en hætt var við útgáfuna vegna [[Móðuharðindin\|Móðuharðindanna]]. [[Halldór Laxness]] hreifst svo af verkinu að hann beitti sér fyrir því að Alexanders saga var gefin út árið [[1945]] í alþýðlegri útgáfu. Í formála bókarinnar segir Halldór: „Hverjum manni sem ritar á íslensku, jafnvel á vorum dögum, ætti að verða til eftirdæmis sá hreinleiki og tignarbragur norræns máls, sem hér birtist í samhæfingu við erlent efni. Af þeim vitra og lærða manni, sem bókina þýddi, geta Íslendingar allra tíma lært fleira en eitt um það, hvernig útlenda hluti skal um ganga á Íslandi.“ == Handrit Alexanders sögu == Sagan er varðveitt í nokkrum handritum, sem hafa hana í tveimur gerðum, A (lengri gerð) og B (styttri gerð): * AM 519 4to, aðalhandrit A-flokksins, ritað um 1300, í það vantar 2 blöð. Árni Magnússon keypti handritið í [[Björgvin]] árið 1690, en það er þó íslenskt. Það var gefið út ljósprentað 1966, og ritaði [[Jón Helgason]] ítarlegan inngang. * AM 226 fol., aðalhandrit B-flokksins, talið ritað í [[Helgafellsklaustur\|Helgafellsklaustri]] 1350-1370, og er sagan þar heil. * AM 225 fol., er eftirrit AM 226 frá því um 1400. * AM 655 XXIX 4to, brot úr handriti frá því um 1300, 4 blöð. * Perg 4to no. 24, brot úr handriti frá 15. öld, 22 blöð. Í B-flokknum er texti sögunnar talsvert styttur, en söguþræðinum þó haldið að fullu. Í AM 226 fol. er skotið inn í söguna íslenskri þýðingu á bréfi [[Alexander mikli\|Alexanders mikla]] til [[Aristóteles]]ar um undur [[Indland]]s. Þetta bréf er aftan við söguna í síðasttalda handritinu. == Alexanders saga útgefin == Alexanders saga hefur fjórum sinnum verið gefin út.: * Alexanders saga, [[Carl Richard Unger]] gaf út, Christiania 1848. * Alexanders saga, [[Finnur Jónsson (málfræðingur)\|Finnur Jónsson]] gaf út, Kaupmannahöfn 1925. * Alexandreis, það er Alexanders saga mikla, [[Halldór Kiljan Laxness]] átti frumkvæði að útgáfunni, Reykjavík 1945. * Alexandreis, það er Alexanders saga á íslensku, [[Gunnlaugur Ingólfsson]] bjó til prentunar, Reykjavík 2002. ==Heimildir== * Ofangreindar útgáfur sögunnar. == Tenglar ==

„Alexanders saga“: Munur á milli breytinga