„Ludwigshafen“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Luckas-bot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: de:Ludwigshafen am Rhein
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 24:
|-----
|}
'''Ludwigshafen''' er næststærsta borgin í þýska sambandslandinu [[Rínarland-Pfalz|Rínarlandi-Pfalz]] með 163 þúsþúsund íbúa. Borgin er ákaflega ung, fékk ekki borgarréttindi fyrr en á miðri [[19. öldin|19. öld]]. Þar er fyrirtækið BASF með höfuðstöðvar og verksmiðjur, en hún er stærsta efnaverksmiðja heims.
 
'''Ludwigshafen''' er næststærsta borgin í þýska sambandslandinu [[Rínarland-Pfalz|Rínarlandi-Pfalz]] með 163 þús íbúa. Borgin er ákaflega ung, fékk ekki borgarréttindi fyrr en á miðri [[19. öldin|19. öld]]. Þar er fyrirtækið BASF með höfuðstöðvar og verksmiðjur, en hún er stærsta efnaverksmiðja heims.
 
== Lega ==
Lína 33 ⟶ 32:
 
== Skjaldarmerki ==
[[Skjaldarmerki]] Ludwigshafen er gult akkeri á rauðum grunni. Akkerið er tákn fyrir siglingar og höfnina í borginni. Það kemur fyrst fram sem tákn [[1895]], en núverandi skjaldarmerki var tekið upp [[1937]].
 
== Orðsifjar ==
Borgin heitir til heiðurs Ludwig I. konungs í [[Bæjaraland]]i og merkir bókstaflega ''Lúðvíkshöfn''. Nafnið kom fyrst upp [[1843]].<ref>Geographische Namen in Deutschland. Duden. 1993. Bls. 174.</ref> Opinberlega heitir borgin '''Ludwigshafen am Rhein'''. EndinginEndingunni ''am Rhein'' var bætt við [[1882]].
 
== Söguágrip ==
[[Mynd:Rheinschanze1834.jpg|thumb|Ludwigshafen 1834, 9 árum áður en Bæjaraland keypti bæinn]]
[[1607]] lét kjörfurstinn Friðrik IV frá Pfalz reisa virki á vesturbakka Rínarfljóts, gegnt Mannheim, til að gæta að brúarsporði brúarinnar yfir fljótið. Virkið stóð þar sem Ludwigshafen stendur nú. Virkið stóð það allt til [[1799]], en þá rifu [[Frakkland|Frakkar]] virkið niður eftir innrás þeirra í [[Heilaga rómverska ríkið|þýska ríkið]]. [[Vínarfundurinn]] úrskurðaði að landsvæðið fyrir vestan Rín skyldi tilheyra Bæjaralandi, en austursvæðið (með Mannheim) Baden. [[1820]] var fyrsta húsið reist á staðnum. Í kjölfarið myndaðist lítill bær og lítil höfn við Rín. [[1843]] keypti Bæjaraland svæðið og var bærinn þá nefndur Ludwigshafen, til heiðurs Lúðvíks I konungs Bæjaralands. Bærinn hlaut svo borgarréttindi [[1859]] og er því með yngri borgum [[Þýskaland]]s. Á þessum tíma var [[iðnbyltingin]] í gangi allt í kring. Aðeins ári seinna fékk stórfyrirtækið BASF aðstöðu í Ludwigshafen, en með tímanum varð það að stærsta efnafyrirtæki heims. Í [[Heimstyrjöldin síðari|heimstyrjöldinni síðari]] varð skortur á vinnuafli. Því var tekið til bragðs að flytja inn útlendinga til vinnu í iðnaði, en einnig voru fangar óspart notaðir. Þannig voru 50 þúsþúsund manns neyddir til vinnu í borginni. Borgin varð fyrir miklum loftárásum, ásamt nágrannaborginni Mannheim. Um 80% borgarinnar eyðilögðust. Eftir stríð var Ludwigshafen endurreist í snatri, en það var gert á einfaldan hátt. Því eru engar fagrar byggingar þar og miðborgin er látlaus. [[1948]] átti sér stað stórslys í efnaverksmiðju BASF, er sprenging banaði 200-250 manns. Þúsund aðrir slösuðust. Árið [[2008]] varð stórbruni í útlendingahæli í borginni. Níu hælisleitandi [[Tyrkland|Tyrkir]] biðu bana. Í kjölfarið var samband Þjóðverja og Tyrkja stirt í borginni, þar sem talið var að brennuvargar hafi kveikt í.
 
== Frægustu börn borgarinnar ==
Lína 49 ⟶ 48:
[[Mynd: Lutherkirche 1.jpg|thumb|left|Lútersturninn]]
[[Mynd: Ludwigshafen-Oggersheim Wallfahrtskirche.jpg|thumb|Maríukirkjan]]
* '''Lúterskirkjan''' var vígð síðla á 19. öld. Hún gjöreyðilagðist í loftárásum heimstyrjaldarinnar síðari og var ekki endurreist. Turninn slapp hins vegar og stendur enn í dag stakur. Hann er 61 metra hár og er helsta kennileitið í borginni.
* '''Maríukirkjan''' er pílagrímskirkja í borgarhverfinu Oggersheim, sem var innlimað Ludwigshafen [[1938]]. Kirkjan var reist [[1729]]-[[1733|33]] sem kapella í hallargarði og þjónustuð af Jesúítum. Kirkjan var vígð [[María mey|Maríu mey]] og strax ákveðið að hún yrði pílagrímskirkja með helgisiðum til heiðurs Maríu mey. Furstaynjan Elísabet Ágústa sýndi kirkjunni sérstaka athygli og helgaði henni líf sitt. Kirkjan slapp við loftárásir seinna stríðsins og er í góðu ásigkomulagi.
 
== Tilvísanir ==
<div class="references-small"><references/></div>
<references />
 
== Heimildir ==
* {{wpheimild|tungumál=de|titill=Ludwigshafen|mánuðurskoðað=maí|árskoðað=2010}}
{{commonscat|Ludwigshafen|Ludwigshafen am Rhein}}