„Arnarhóll“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
Bætt við texta |
||
Lína 2:
'''Arnarhóll''' er [[hóll]] við austurenda [[Reykjavíkurhöfn|Reykjavíkurhafnar]] í Reykjavík og einnig samnefndur hverfishluti í [[Miðborg Reykjavíkur]]. Hverfishlutinn telst vera svæðið austan Lækjargötu/Kalkofnsvegar, norðan Laugavegs en vestan Frakkastígs.
==Arnarhóll lýsing==
'''Arnarhóll''' er við austurenda [[Reykjavíkurhöfn|Reykjavíkurhafnar]] og einnig samnefndur hverfishluti í [[Miðborg Reykjavíkur]]. Hverfishlutinn telst vera svæðið austan Lækjargötu/Kalkofnsvegar, norðan Laugavegs en vestan Frakkastígs.Norðan við hólinn er [[Seðlabanki Íslands]]. Austan hans við [[Sölvhólsgata|Sölvhólsgötu]] standa ýmis [[ráðuneyti]] og [[Þjóðmenningarhúsið]].
Arnarhóll er vinsæll staður til að renna sér á [[sleði|sleða]] þegar [[snjór]] er. Hann er einnig nýttur til skemmthalds.
==Sagan==
Arnarhóllinn hefur í gegnum aldirnar verið einn af miðpunktum Reykjavíkur.
Sunnan í hólnum liggur fyrsti þjóðvegurinn til Reykjavíkur, Arnarhólstraðirnar. Af þykkum mannvistarlögum, sem er að finna á stórum hluta hólsins, má draga þá ályktun að þar hafi verið búið fljótlega eftir að Ísland byggðist. Elstu jarðlög sem gefa til kynna byggð á hólnum eru eldri en gjóska sem féll 1226.
Í rituðum heimildum er Arnarhóls og byggðarinnar þar sjaldan getið. Elsta frásögn af hólnum er frá 16. öld og virðist Arnarhólsjörðin þá vera sjálfstæð eign. Í heimildum kemur fram að jörðin er í eigu Hrafns Guðmundssonar bónda í Engey. Þann 27. mars 1534 gaf Hrafn síðan Viðeyjarklaustri jörðina með gjafabréfi. Það bréf er svo:
::''„Það geri eg, Hrafn Guðmundsson, heill að viti, en krankur á líkama, góðum mönnum kunnugt með þessu mínu opnu bréfi, að eg gef jörðina alla Arnarhól, er liggur á Seltjarnarnesi í Víkur kirkjusókn, heilögu klaustri í Viðey til ævinlegrar eignar, en mér til
eilífs bænahalds, með þeim skilmála, að jörðin skal hvorki seljast né gefast frá klaustrinu, en tíundast ævinlega þar sem hún liggur, þeim mönnum hjáveröndum: húsfrúnni Þórey Narfadóttur, Guðbrandi Jónssyni og Ingjaldi Jónssyni. En ef guð gefur mér minn bata, heilsu og styrk, þá er fyrnefnd jörð, Amarhóll, mín eign og í minni umsjá svo lengi sem guð gefur mér lífdagana, en eftir mína framferð skal hún klaustursins eign vera, sem fyr segir".''
Ekki er víst að Hrafn hafi búið á Arnarhóli, en hann er seinasti bóndinn, sem á þá jörð. Nokkrum árum seinna kastaði konungur eign sinni á allar jarðir Viðeyjarklausturs, og þá hafa verið rofnir þeir skilmálar, sem Hrafn setti fyrir gjöfinni.
Þegar Brynjólfur biskup Sveinsson skoðaði kirkjuna í Reykjavík og áhöld hennar árið 1642 kemur fram að Arnarhóll tilheyrði Reykjavíkursókn og að jörðin var þá eign konungs. Þetta kemur einnig fram í Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns frá árinu 1703.
Árið 1786 verður Reykjavík kaupstaður og er uppmæling gerð á Reykjavíkurlóðinni ári síðar. Í skjalinu vegna uppmælingarinnar kemur fram að konungur hefur ætlast til að Arnarhóllinn skuli leggjast til kaupstaðarlóðarinnar. Þetta fórst þó fyrir og Arnarhóll lenti fyrir utan Reykjavíkurlóðina. Upp kom deilumál og þurfti Reykjavíkurborg síðar meir að kaupa jörðina. Bæjarlandið var stækkað í febrúar 1835 er ýmsum bújörðum í nágrenninu, þar á meðal Arnarhóli, var bætt við það. Upp frá því hefur Arnarhóll tilheyrt bæjarfélaginu Reykjavík.
==Styttan af Ingólfi Arnarsyni==
| |||