„Stefán Baldvin Stefánsson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Dagvidur (spjall | framlög)
Stofna grein um Stefán Baldvin Stefánsson
 
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Stefán Baldvin Stefánsson''' ([[1863]][[1925]]) var bóndi og hreppstjóri í Fagraskógi á Galmaströnd við Eyjafjörð og alþingismaður Eyfirðinga í tvo fyrstu áratugi tuttugustu aldar á mótunarárum íslenskra stjórnmála.
 
Stefán Baldvin var fæddur á Kvíabekk í Ólafsfirði 29. júní 1863. Hann var einn vetur við námi við Möðruvallaskóla og búfræðiprófi frá Eiðum lauk hann árið 1885. Hann var bóndi í Fagraskógi á Galmaströnd frá 1890 til æviloka. Hann var oddviti Arnarneshrepps um langt skeið, hreppstjóri frá 1904 til æviloka. Hann var alþingismaður Eyfirðinga 1900—1902 og 1904—1923. Hann var þingmaður á mótunarárum íslenskra stjórnmála. Hann var í Heimastjórnarflokknum, Sambandsflokknum, Bændaflokknum eldri, Heimastjórnarflokknum og síðast í Framsóknarflokknum. Hann lést úr lungnabólgu á Hjalteyri 25. maí 1925.
 
 
== Foreldrar og uppeldi ==
 
Stefán Baldvin var fæddur að Kvíabekk í Ólafsfirði þann 29. júní 1863. Foreldrar hans voru þau síra Stefán Árnason (f. 15. júlí 1807, d. 17. júní 1890), er þá var þar prestur, og síðari kona hans Guðrún Jónsdóttir (f. 29. maí 1821, d. 5. mars 1878) húsmóður frá Brúnastöðum í Fljótum, en hún var áður gift Baldvin Magnússyni frá Siglunesi.
 
Lína 12 ⟶ 10:
Árið 1883 fór Stefán á búnaðarskólann á Eiðum, og útskrifaðist þaðan vorið 1885.
 
== Ragnheiður Davíðsdóttir ==
 
Stefán Baldvin kvæntist 5. júní 1890 Ragnheiði Davíðsdóttur (f. 23. nóv. 1864, d. 29. okt. 1937) húsmóðir. Foreldrar hennar voru séra Davíð Guðmundsson alþingismaður og „dannebrogsmanns“ kona hans Sigríður Ólafsdóttir Briem, dóttir Ólafs Briems þfm.
Ungu hjónin voru vondjörf og hraust og settu bú í Fagraskógi er hann hafði þá keypt. Þar er skammt til sjávar og gagn af útræði. Þau bjuggu þar rausnarbúi allt til dauðadags. Skömmu fyrir aldamót var búið orðið með miklum blóma.
 
== Forystumaður í Eyjafirði ==
 
Stefán Baldvin var framúrskarandi dugnaðar- og atorkumaður og bar býlið Fagriskógur vel þess vitni; hann sléttaði og stækkaði tún og girti, þannig að þau gáfu 3—4 sinnum meiri töðu af sér en í upphafi búskapar þeirra hjóna. Hann hélt þar myndarbú ásamt Ragnheiði og bjuggu þau alltaf við góð efni.
 
Lína 25 ⟶ 21:
Árið 1895 galt Stefán mest til almannaþarfa allra bænda í Arnarneshreppi.
 
== Börn Stefáns og Ragnheiðar ==
Þau hjón Stefán Baldvin og Ragnheiður eignuðust 7sjö börn, alin á mjólk og sauðakjöti, fiski sjódregnum og þar með lifur og lýsi. Fyrst fæddust meyjar þrjár með skömmu millibili og síðar fjórir sveinar. Í tímaritinu Óðni segir 1926 þau séu „öll mjög vel gefin og mannvænleg börn.“ Þau voru: Þóra Stefánsdóttir (1891), Sigríður Stefánsdóttir (1892), Guðrún Stefánsdóttir (1893), Davíð Stefánsson þjóðskáld (1895), Stefán Stefánsson alþingismaður(1896), Valgarður Stefánsson saksóknari (1898), Valdimar Stefánsson (1910).
 
Þau hjón Stefán Baldvin og Ragnheiður eignuðust 7 börn, alin á mjólk og sauðakjöti, fiski sjódregnum og þar með lifur og lýsi. Fyrst fæddust meyjar þrjár með skömmu millibili og síðar fjórir sveinar. Í tímaritinu Óðni segir 1926 þau séu „öll mjög vel gefin og mannvænleg börn.“ Þau voru: Þóra Stefánsdóttir (1891), Sigríður Stefánsdóttir (1892), Guðrún Stefánsdóttir (1893), Davíð Stefánsson þjóðskáld (1895), Stefán Stefánsson alþingismaður(1896), Valgarður Stefánsson saksóknari (1898), Valdimar Stefánsson (1910).
 
==Trúnaðarstöður og þingmennska==
 
== Trúnaðarstöður og þingmennska ==
Stefán Baldvin naut mikils trúnaðar sveitunga og sýslunga.
 
Lína 41 ⟶ 35:
Stefán Baldvin var hreppsnefndaroddviti Arnarneshrepps kosinn frá upphafi síns búskap. Hreppstjóri varð hann 1904. Sýslunefndarmaður varð hann litlu síðar. Hann var hann formaður „Framfarafjelags Arnarneshrepps“ og formaður Sparisjóðs Arnarneshrepps.
 
== Heimildir ==
* Gísli Jónsson, menntaskólakennari: Aldarafmæli„Aldarafmæli Davíðs StefánssonarStefánssonar“, ''Lesbók Morgunblaðsins:'' 370. tblárg. bls3. 1,tbl. 21. janúar 1995, 70bls. árgangur1.
* Guðmundur Magnússon: Stefán„Stefán Baldvin StefánssonStefánsson“, ''Tímaritið Óðinn'', 22. árgangur 1926, 7.-12. 1. júlí tbl. 1926, bls. 77 – 78, 1. júlí 1926.
 
{{fd|1863|1925}}
==Heimildir==
 
Gísli Jónsson menntaskólakennari: Aldarafmæli Davíðs Stefánssonar, Lesbók Morgunblaðsins: 3. tbl. bls. 1, 21. janúar 1995, 70 árgangur.
 
Guðmundur Magnússon: Stefán Baldvin Stefánsson, Tímaritið Óðinn, 22. árgangur 1926, 7-12 tbl. bls. 77 – 78, 1. júlí 1926.