„Vilhjálmur Einarsson“: Munur á milli breytinga

{{Hreingerning}}

 

Vilhjálmur Einarsson fæddist þann 5. júní 1934 að Hafranesi við Reyðarfjörð. Foreldrar hans voru Sigríður Vilhjálmsdóttir frá Hánefsstöðum á Seyðisfirði og Einar Stefánsson frá Mýrum í Skriðdal. Foreldrar hans æfðu ekki skipulagðar íþróttir enda lítið um það á Austfjörðum þegar þau voru á barna- og unglingsárum en faðir hans var talinn góður knattspyrnumaður og móðir hans var létt á fæti og dreymdi um að æfa ballett sem varð þó ekki raunin. Á uppvaxtarárum Vilhjálms jókst áhugi á frjálsum íþróttum mikið þrátt fyrir lélegar aðstæður en fólk ferðaðist þá á bátum og hestum og kannski nokkrum bílum á milli fjarða og keppti í íþróttum. Tækni og aðbúnaður var ekkert í líkingu við það hvernig hann er í dag en fólk lét það ekki á sig fá.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>

 

 

 

Sumarið 1943 var Vilhjálmur á Seyðisfirði með fjölskyldu sinni. Þar var hann einn af stofnendum íþróttafélagsins Svanurinn sem lagði aðallega stund á frjálsar íþróttir. Þarna keppti Vilhjálmur fyrst í frjálsum íþróttum. Hann var síðan aftur á Seyðisfirði árin 1947-48 í skóla þar hjá Hjálmari Vilhjámssyni frænda sínum og Sigrúnu Helgadóttur konu hans. Þar lærði hann fimleika og frjálsar og voru það fyrstu skipulögðu íþróttirnar sem hann iðkaði. Vilhjálmur fór í Menntaskólann á Akureyri veturinn 1950-51. Þar var mikið íþróttalíf og tók hann þátt í því af kappi. Hann spilaði fótbolta, blak, stundaði skíði, frjálsar íþróttir og fleira. Í 6. bekk var hann formaður íþróttafélagsins í skólanum. Í lok skólagöngunnar var hann farinn að hallast meira að stökkíþróttunum og frjálsum en hinum íþróttunum. Árið 1952 tók Vilhjálmur þátt á Landsmóti á Eiðum, fyrst var haldin undankeppni fyrir mótið og komst hann áfram í hástökki, langstökki og þrístökki. Hann keppti reyndar bara í þrístökki og setti íslandsmet í drengjaflokki. Hann hafði alltaf stokkið á hægri fæti en hitti þarna á vinstri fótinn og setti þetta met. Þarna fann hann sína íþrótt sem hann stundaði eftir þetta en tók samt alltaf þátt í íþróttalífi skólans.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>

Vilhjálmur fékk styrk til að fara í skóla til Bandaríkjanna 1954-1956, þar stundaði hann margar íþróttir en reyndar ekki þrístökk vegna þess að það var ekki í boði. Hann var í skólaliðinu í langstökki, hástökki og kúluvarpi. Hann keppti í þrístökki á móti í Darthmouth og lenti þar í þriðja sæti og stökk 14,93 metra en metið hans þá var 15,19 metrar. Vilhjálmur stóð sig vel í náminu og dúxaði á lokaprófunum. Hann útskrifaðist með BA-próf í listum og byggingarlist. Þótt að hann hafi ekki æft þrístökk í þessi ár þá æfði hann hinar greinarnar við mjög góðar aðstæður sem hann hafði ekki kynnst áður og kynntist betur skipulögðu og metnaðarfullu íþróttastarfi.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>

 

Vilhjálmur setti Norðurlandamet í þrístökki rétt áður en það átti að velja íslenska keppendur á Ólympíuleikana. Hann stökk 15,83 metra og kom fólki á Norðurlöndunum á óvart þar sem fáir könnuðust við hann. Þetta tryggði honum keppni á Ólympíuleikunum í Melbourne árið 1956. Vilhjálmur fór á Ólympíuleikana ásamt Hilmari Þorbjarnarsyni keppanda í 100 metra hlaupi og Ólafi Sveinssyni fararstjóra. Það var þann 27. nóvember sem þrístökkskeppnin var. Fyrsta stökk Vilhjálms var ógilt en hann bætti vel fyrir það í næsta stökki þar sem hann setti Ólympíumet, stökk 16,25 metra (seinna breytt í 16,26 metra). Metið átti hann í tvo klukkutíma en þá bætti Brasilíumaðurinn Ferreira Da Silva það með stökki sínu upp á 16,35 metra í fjórðu tilraun. Hann endaði í öðru sæti og var fyrsti Íslendingurinn til að komast á verðlaunapall á Ólympíuleikum. Þetta var frábær frammistaða hjá íslenska kappanum og Íslendingar fylltust stolti. Enginn hafði búist við því að sjá Íslending á verðlaunapalli og hvað þá að setja Ólympíumet. Da Silva var heimsþekktur og Vilhjálmur varð það þarna með því að komast fram úr honum. Vilhjálmur er eini íslenski einstaklingurinn sem hefur náð öðru sæti á Ólympíuleikum.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>

Vilhjálmur varð í þriðja sæti á Evrópumeistaramóti í Stokkhólmi árið 1958 og var það næst besti árangur Norðurlandabúa frá upphafi þannig að það voru fleiri en Íslendingar sem fögnuðu þessarri frammistöðu. Á Ólympíuleikunum í Róm árið 1960 keppti Vilhjálmur bæði í langstökki og þrístökki. Hann keppti samt bara í langstökki til að prófa brautina, stökk aðeins tvö stökk og voru þau mæld 6,64 m og 6,76 m. Í þrístökkinu stökk hann lengst 16,37 og lenti í 5. sæti, frábær árangur. Vilhjálmur varð í sjötta sæti á Evrópumeistaramótinu í Belgrad í Júgóslavíu árið 1962 og hætti að keppa eftir það. Vilhjálmur keppti á fjölda annarra móta, en þessi fjögur stórmót standa uppúr.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>

 

Vilhjálmur hefur aðallega starfað við kennslu- og uppeldismál og einnig verið skólastjóri eftir að hann lauk íþróttaferli sínum. Hann giftist Gerði Unndórsdóttur og eignuðust þau saman synina Rúnar, Einar, Unnar, Garðar, Hjálmar og Sigmar. Einar Vilhjálmsson var afreksmaður í íþróttum eins og faðir hans. Hann lenti í sjötta sæti í spjótkasti á Ólympíuleikunum í Los Angeles árið 1984, hann varð í 13. sæti árið 1988 og var þá mjög óheppinn að komast ekki í úrslit. Árið 1992 varð hann í 14. sæti á Ólympíuleikunum í Barcelona og var aftur mjög nálægt því að komast í úrslit.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>.<ref>Dave Urbanski (2003): 1-4.</ref>

 

 

 

[[Flokkur:Íslenskt frjálsíþróttafólk]]

 

[[cs:Vilhjálmur Einarsson]]