„Malcolm X“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Cessator (spjall | framlög)
m Tók aftur breytingar 157.157.198.141 (spjall), breytt til síðustu útgáfu VolkovBot
Lína 2:
[[Mynd:Malcolm-x.jpg|thumb|Malcolm X]]
'''Malcolm X''' ([[19. maí]] [[1925]] — [[21. febrúar]] [[1965]]) fæddur '''Malcolm Little''', einnig þekktur sem '''Detroit Red''', '''El-Hajj Malik El-Shabazz''', og '''Omowale'''. Hann var til langs tíma talsmaður [[Nation of Islam]] (NOI). Hann stofnaði [[Muslim Mosque, Inc.]] og [[Organization of Afro-American Unity]].
 
== Uppruni og fjölskylda ==
Malcolm er fæddur í Omaha, Nebraska 19. maí 1925. Foreldrar hans hétu Earl og Louise Little. Faðir hans var baptista-prestur sem predikaði um aðskilnað svartra og hvítra. Hann predikaði undir áhrifum Marcusar Garvey, en hann var einn helsti hvatamaður þess að svart fólk búsett í Bandaríkjunum færi aftur til Afríku og byggju til nýtt samfélag þar. Earl aðhylltist þessa kenningu en hún kallaðist „back to Africa“. Talið er að faðir Malcolms hafi verið drepinn af Ku Klux Klan meðlimum sem kölluðu sig „Black Legion“. Móðir Malcolms var úrskurður geðveik árið 1939 og send á geðveikrahæli og var þar næstu 26 árin. Þar til börn hennar náðu henni út. “Malcolm átti sjö systkini, tvær systur Hilda og Yvonne, og fimm bræður þá Wilfred, Philbert, Reginald, Wesley og Robert, svo átti hann þrjú hálf systkini Ellu, Mary og Earl. Öll voru þau tekin og sett á hvert sitt fósturheimili þegar móðir þeirra var send á hæli. „Á unga aldri var Malcolm mikill skólamaður, hann útskrifaðist úr farmhaldsskóla með hæstu einkunnir í bekknum sínum, og hafði mikin hug á því að stunda lögfræði. En þegar uppáhalds kennari hans tilkynnti Malcolm að lögfræði væri ,,ekki starf fyrir niggara" þá missti hann löngun til að vera i skóla og hætti.
 
== Glæpamaðurinn og Fangelsið ==
Fimmtán ára að aldri kemur Malcolm til Boston til að dvelja hjá systur sinni. Malcolm stundaði vafasama starfsemi með félaga sínum Shorty. Hann varð þekktur undir nafnu Red vegna þess að hár hans var rautt, líklegast arfgengt frá afa sínum sem var hvítur og hafði nauðgað ömmu hans. Malcolm var orðinn eiturlyfjasali, fíkill, innbrotsþjófur, hórumangari og var í ólöglegu braski í veðmálum. Árið 1946 voru hann og félagi hans Shorty handteknir af lögreglu, en þá var hann aðeins tvítugur. Dómur Malcolms hljóðaði uppá 10 ár en hann afplánaði einungis 7 vegna góðrar hegðunar. Í fangelsinu fékk Malcolm enn eitt nafnið á sig, Satan vegna þess að hann blótaði mikið og þá sérstaklega Guði og Biblíunni.
Í fangelsinu nýtti hann tímann til að læra og bæta menntun sína. Bróðir Malcolms Reginald sendi honum iðulega bréf í fangelsið og byrjaði að kynna hann fyrir íslamskri trú. Reginald var þá meðlimur í íslamska félaginu „Nation Of Islam“ ( hér eftir verður Nation Of Islam skrifað sem N.O.I.). Reginald sagði honum frá Íslam og hvað fælist í því að vera múslimi. Malcolm lærði að fólkið sem kom frá Afríku hafði verið múslimar áður en það var sent til Bandaríkjana. „N.O.I. lýstu því yfir að þeir væru svart samfélag sem studdi aðskilnað svartra og hvíta“. Undir áhrifum leiðtoga N.O.I. Elijah Muhammed lærði Malcolm um múslima og Íslam. Malcolm gerðist meðlimur N.O.I. í fangelsi og predikaði yfir samföngum sínum. Fyrstu samskipti þeirra Malcolm og Elijah voru í gegnum bréfaskriftir. Þann 7. ágúst 1952 var Malcolm laus úr fanglesi, en þá var hann orðinn nýr maður sem hafði snúið bakinu við gömlum glæpaferli og orðinn bókstafstrúaður múslimi.
 
== Dauði Malcolms ==
Frá því að Malcolm snér aftur til Bandaríkjana var hann í stöðugri hættu á að vera drepinn. Stöðugar lífshótanir áttu sér stað í garð Malcolms og fjölskyldu hans, Malcolm hætti að ferðast einn og skyldi ekki fjölskyldu sína eftir neins staðar og var alltaf með lífverði með sér. Malcolm virðist ekki hafa ætlað að láta bugast og gerði hvað hann gat til að koma boðskap sínum til skila, hinum nýja boðskap um að svartir og hvítir ættu að búa saman í sátt og samlyndi. Margar árasir voru gerðar á hann og fjölskyldu hans, sem dæmi má nefna að húsið hans var brennt að nóttu til, bílsprengja átti að sprengja Malcolm og margt fleira. Þessar hótanir og morðtilraunir voru allar framkvæmdar af meðlimum N.O.I.
21. febrúar 1965 var Malcolm drepinn. Malcolm var að halda ræðu á Manhattan þegar þrír menn ruddust inn í salinn og skutu Malcolm til bana, hann var skotinn fimmtán sinnum. Mennirnir þrír, Talmadge Hayer, Norman 3X butler og Thomas 15X voru allir meðlimir í N.O.I. Ári seinna voru þeir allir dæmdir fyrir morð af fyrstu gráðu.
27. febrúar 1965 var Malcolm jarðsettur í Ferncliff kirkjugarðinum í New York. Fimmtán hundruð manns mættu að jarðaför Malcolms. Þegar átti að grafa líkið tóku vinir Malcolms skóflurnar og grófu hann sjálfir.
 
== Heimild ==
* {{wpheimild | tungumál = En | titill = Malcolm X | mánuðurskoðað = 28. mars | árskoðað = 2006}}
 
{{fd|1925|1965}}
 
{{Tengill ÚG|ur}}
 
[[ar:مالكوم إكس]]
[[ast:Malcolm X]]
[[az:Malkolm X]]
[[bg:Малкълм Екс]]
[[bn:ম্যালকম এক্স]]
[[br:Malcolm X]]
[[bs:Malcolm X]]
[[ca:Malcolm X]]
[[cs:Malcolm X]]
[[cy:Malcolm X]]
[[da:Malcolm X]]
[[de:Malcolm X]]
[[diq:Malcolm x]]
[[en:Malcolm X]]
[[eo:Malcolm X]]
[[es:Malcolm X]]
[[et:Malcolm X]]
[[eu:Malcolm X]]
[[fa:ملکم ایکس]]
[[fi:Malcolm X]]
[[fr:Malcolm X]]
[[ga:Malcolm X]]
[[gl:Malcolm X]]
[[he:מלקולם אקס]]
[[hr:Malcolm X]]
[[hu:Malcolm X]]
[[id:Malcolm X]]
[[ig:Malcolm X]]
[[it:Malcolm X]]
[[ja:マルコムX]]
[[ka:მალკოლმ იქსი]]
[[ko:맬컴 엑스]]
[[ky:Малколм Икс]]
[[lv:Malkolms X]]
[[ms:Malcolm X]]
[[nl:Malcolm X]]
[[nn:Malcolm X]]
[[no:Malcolm X]]
[[pl:Malcolm X]]
[[pt:Malcolm X]]
[[ro:Malcolm X]]
[[ru:Икс, Малкольм]]
[[sc:Malcolm X]]
[[sco:Malcolm X]]
[[sh:Malcolm X]]
[[simple:Malcolm X]]
[[sk:Malcolm X]]
[[sq:Malcolm X]]
[[sr:Malkolm Iks]]
[[sv:Malcolm X]]
[[ta:மல்கம் எக்ஸ்]]
[[th:แมลคัม เอ็กซ์]]
[[tr:Malcolm X]]
[[ug:مالكولم X]]
[[uk:Малколм Ікс]]
[[ur:میلکم ایکس]]
[[vi:Malcolm X]]
[[yo:Malcolm X]]
[[zh:麥爾坎·X]]
[[zh-min-nan:Malcolm X]]