Wikipedia

„Jón Hnefill Aðalsteinsson“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 4:
Jón Hnefill fæddist að [[Vaðbrekka|Vaðbrekku]] í [[Hrafnkelsdalur|Hrafnkelsdal]]. Foreldrar hans voru Aðalsteinn Jónsson (1895–1983) bóndi þar, og kona hans Ingibjörg Jónsdóttir (1901–1987).
 
Jón Hnefill ólst upp á Vaðbrekku, lauk stúdentsprófi frá [[MA]] 1948, og fil. kand-prófi í trúarbragðasögu, trúarlífssálfræði og heimspeki frá [[Stokkhólmsháskóli|Stokkhólmsháskóla]] 1958. Hann lauk [[guðfræði]]prófi frá [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] vorið 1960 og var vígður sóknarprestur á [[Eskifjörður|Eskifirði]] sama ár. Hann var prestur þar næstu fjögur árin, en fór þá til [[Uppsalir|Uppsala]] í [[Svíþjóð]] og lauk prófi í [[þjóðfræði]] frá [[Uppsalaháskóli|Uppsalaháskóla]] 1966. ÁriðÍ 1978ársbyrjun 1979 lauk hann doktorsprófi frá Uppsalaháskóla með [[doktorsritgerð]] sinni um [[kristnitakan á Íslandi|kristnitökuna á Íslandi]] (''Under the Cloak'' = ''Undir feldinum'').
 
Upp úr 1980 hóf Jón Hnefill að kenna ýmis námskeið í þjóðfræði við Háskóla Íslands, og varð síðan dósent í þjóðfræði 1988, fyrstur manna. Hann varð prófessor í þeirri grein 1992, og skipulagði og byggði upp nám í þjóðfræði við skólann. Hann ritaði einnig mikið um þau efni, sbr. ritaskrána hér á eftir. Rannsóknir hans spanna vítt svið. Hann skrifaði m.a. um kristnitökuna, [[ásatrú]], [[goðsaga|goðsögur]], [[ævintýri]], [[gáta|gátur]], [[álfur|álfa]], [[tröll]], [[afturganga|afturgöngur]], [[galdur|galdra]] o.fl. Sérsvið hans var þjóðfræðileg greining á fornsögum og fornkvæðum. Jón Hnefill hefur verið nefndur faðir þjóðfræðinnar sem háskólagreinar hér á landi.
 
Starfsferill Jóns Hnefils var fjölbreyttur. Hann var um skeið blaðamaður á [[Morgunblaðið|Morgunblaðinu]], skólastjóri Iðnskólans á Eskifirði 1963–1964 og kennari við unglingaskólann þar, gagnfræðaskólakennari1961–1964. íHann Reykjavík ogvar kennari í [[Menntaskólinn við Hamrahlíð|Menntaskólanum við Hamrahlíð]] 1969–1988, stundakennari við guðfræðideild HÍ 1967–1968 og fleiriheimspekideild skóla,1968–1988. svoAuk semþess kenndi hann við Gagnfræðaskólann við Lindargötu og var stundakennari við Tækniskóla Íslands, Leiklistarskóla Íslands og Þroskaþjálfaskóla Íslands. Hann tók þátt í margskonar félagsstarfi, var formaður Þjóðfræðafélagsins, Sagnfræðingafélags ÍslandsSagnfræðingafélagsins, Félags menntaskólakennara og Hins íslenska kennarafélags, og sat í stjórn Átthagasamtaka Héraðsmanna og Nordiska Lärarrådet.
 
Veturinn 1983–1984 var hann Honorary Research Fellow við [[University College London]]. Hinn 15. desember 1992 var Jón Hnefill gerður að félaga í [[The Folklore Fellows]], alþjóðlegum samtökum þjóðfræðinga sem [[Finnska vísindaakademían]] kom á laggirnar.
 
Eiginkona Jóns Hnefils (1955) var '''[[Svava Jakobsdóttir]]''' (1930–2004) rithöfundur og alþingismaður. Þau eignuðust einn son, en fyrir hjónaband átti Jón Hnefill tvo syni.
 
== Ritstörf ==
Hér verða talin nokkur rit Jóns Hnefils, sem dæmi um ritstörf hans. SkráinHann ervar fjarrií þvíritstjórn að''Íslenskrar veraþjóðmenningar'', tæmandien á árunum 1987–1990 komu út komu fjögur bindi af 9 sem voru áætluð.
=== Bækur ===
* ''Kristnitakan á Íslandi'', ABAlmenna bókafélagið, Rvík 1971, 181 s. — Önnur útg.útgáfa með viðauka, aukinHáskólaútgáfan, Rvík 1999.
* ''Hugmyndasaga, frá sögnum til siðskipta'', 2. útg. aukin, Iðunn, Rvík 1978, 146 s. — Fyrsta útg., fjölrituð, MH 1975.
* ''Under the cloak. The acceptance of Christianity in Iceland with particular reference to the religious attitudes prevailing at the time'', Uppsala 1978, 151 s. — Doktorsrit. ''Studia ethnologica Upsaliensia'' 4.
Lína 23:
* ''Drög að þjóðfræði'', MH, Rvík 1984, 126 s.
* ''Þjóðtrú og þjóðfræði'', Iðunn, Rvík 1985, 157+13 s.
* ''Íslensk þjóðmenning'' 5: ''Trúarhættir. Norræn trú, Kristni, Þjóðtrú.'' Bókaútgáfan Þjóðsaga, Rvík 1988, 490 s. — Jón Hnefill og [[Hjalti Hugason]] tóku saman.
* ''Strandarkirkja, helgistaður við haf'', Háskólaútgáfan, Rvík 1993, 94 s.
* ''Þá hneggjaði Freyfaxi. Frá staðfræði til uppspuna í Hrafnkels sögu Freysgoða'', Háskólaútgáfan, Rvík 2000, 225 s.
* ''Blót í norrænum sið. Rýnt í forn trúarbrögð með þjóðfræðilegri aðferð'', Háskólaútgáfan, Rvík 1997, 263 s.
* ''A piece of horse liver. : mythMyth, ritual and folklore in old Icelandic sources'', Háskólaútgáfan, Rvík 1998, 188 s. — [[Terry Gunnell]] og [[Joan Turville-Petre]] þýddu.
* ''Under the cloak. A Pagan ritual turning point in the conversion of Iceland'', Háskólaútgáfan, Rvík 1999, 233 s. — ''Kristnitakan á Íslandi'' á ensku. Terry Gunnell þýddi viðauka.
* ''TrúarhugmyndirÞá hneggjaði Freyfaxi. Frá staðfræði til uppspuna í SonatorrekiHrafnkels sögu Freysgoða'', Háskólaútgáfan, Rvík 20012000, 184225 s. — ''Studia Islandica'' 57.
* ''Trúarhugmyndir í Sonatorreki'', Háskólaútgáfan, Rvík 2001, 184 s. — ''[[Studia Islandica]]'' 57.
* ''Hið mystiska X'', Háskólaútgáfan, Rvík 2009, 280 s.
 
=== Nokkrar greinar og bókarkaflar ===
* „Sverðið úr Hrafnkelsdal.“ ''Árbók Hins íslenska fornleifafélags 1981'', Rvík 1982:40–47. — Sérprentað.
* „Þjóðfræði og þakkarskuld.“ ''Andvari'', Rvík 1982:45–56. — Sérprentað. Fjallar m.a. um sænska þjóðfræðinginn [[Dag Strömbäck]].
* „Norræn trú.“ ''Íslensk þjóðmenning'' 5, Bókaútgáfan Þjóðsaga, Rvík 1988:1–73.
* „Þjóðtrú.“ ''Íslensk þjóðmenning'' 5, Bókaútgáfan Þjóðsaga, Rvík 1988:341–400.
* „Þjóðsögur og sagnir.“ ''Íslensk þjóðmenning'' 6, Bókaútgáfan Þjóðsaga, Rvík 1989:228–290.
* „Gátur.“ ''Íslensk þjóðmenning'' 6, Bókaútgáfan Þjóðsaga, Rvík 1989:423–436.
* „Spádómar.“ ''Íslensk þjóðmenning'' 7, Bókaútgáfan Þjóðsaga, Rvík 1990:193–215.
* „Jökuldalsmenn og Hallfreðargata. Um staðfræði Hrafnkels sögu Freysgoða.“ ''Múlaþing'' 18, Egilsstöðum 1991:12–28.
* „Aldrei hef ég þurft að þræða annarra spor. Ævi og starf Sigfúsar Sigfússonar þjóðsagnaritara.“ [[Sigfús Sigfússon]]: ''Íslenskar þjóðsögur og sagnir'' 11 (ný útgáfa), Þjóðsaga, Rvík 1993:123–198.
* „Freyfaxahamarr.“ ''Skáldskaparmál'' 4, Rvík 1997:238–253.
* „Blótminni í Landnámabók.“ ''Heiðin minni. Greinar um fornar bókmenntir'', Heimskringla, Rvík 1999:257–282.
 
=== Þýðingar og útgáfur ===
Lína 52 ⟶ 59:
* [http://www.visir.is/article/20100303/FRETTIR01/165373585 ''Andlát: Jón Hnefill Aðalsteinsson''; af Vísi.is]
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3942743 ''Fræðafrumkvöðli fagnað''; grein í Fréttablaðinu 2007]
* [http://www.mbl.is/mm/gagnasafn/grein.html?grein_id=24447 ''Íslensk þjóðmenning'' - Fréttatilkynning]
 
[[Flokkur:Íslenskir guðfræðingar]]
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Jón_Hnefill_Aðalsteinsson“