„Þáskildagatíð“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
BiT (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
 
Lína 1:
'''Þáskildagatíð''' er [[orðasamband]]ið ''„mundi hafa...“'' sem er samsett af '''munu''' í [[Viðtengingarháttur|viðtengingarhætti þátíðar]], '''hafa''' í [[Nafnháttur|nafnhætti]] og svo bætist aðalsögnin (t.d. fljúga) við og er í lýsingarhætti þátíðar, og yrði þá ''mundi hafa flogið...''. Þáskildagatíð var áður fyrr talin vera [[tíðbeyging]]armynd í málfræði. Stundum er sagt að einhver ''tali í þáskildagatíð'' og þá er átt við að viðkomandi sé að ræða um það sem hefði getað gerst en varð ekki. Þeir sem tala (eða skrifa) um [[pólitík]] eða [[sagnfræði]] í þáskildagatíð eru því að ræða (eða skrifa) um eitthvað sem hefði getað gerst, en gerðist ekki.
 
Þáskildagatíð er ekki taliðtalin til fyrirmyndar í málfari, enda oftast hægt að forðast hana. [[Árni Óla]], sem skrifaði margar fróðleiksgreinar í [[Lesbók Morgunblaðsins]] um miðbik [[20. öld|20. aldar]], skrifar á einum stað:
:''Hvað kunni höfundur Njálu í [[málfræði|grammatik]]? Hvað vissi hann um núliðna tíð, þáliðna tíð, þáframtíð, '''þáskildagatíð''' og slík vísindi, sem nú er talið nauðsynlegt að troða í fólk á barnsaldri? Ekkert - bókstaflega ekkert. Aumingja maðurinn. Þessum fáfróða manni tókst þó að skrifa bók, sem enn er [og hér vitnar hann í niðurlagsorð í formála Guðna Jónssonar að Njálu]: „voldug og sterk í hreinleik máls og listar“.'' <ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3278804 Lesbók Morgunblaðsins 1950]</ref>