„Sandsíli“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Hreingerning
Lína 1:
{{Taxobox
| name = Sandsíli (Marsíli)
 
| regnum = [[Dýraríki]] (''Animalia'')
| phylum = [[Seildýr]] (''Chordata'')
Lína 11 ⟶ 10:
| binomial = ''Ammodytes marinus''
}}
 
'''Sandsíli''' eða '''marsíli''' ([[fræðiheiti]]: ''Ammodytes marinus'') er fiskur af [[sandsílaætt]]. Hann er afar líkur [[strandsíli]]. Sandsíli byrjar að hrygna eins árs gamalt. Sandsíli er mikilvæg fæða margra nytjafiska, sjávarspendýra og sjófugla. Mikilvirkustu afræningjar sandsílis eru [[makríll]] og [[þorskfiskar]] en veiðar [[selir|sela]] og [[sjófuglar|sjófugla]] skipa minna máli. Framboð af sandsíli hefur áhrif á fuglastofna, sérstaklega eru [[kría]] og [[rita]] viðkvæmar fyrir skorti á sandsílum.
 
== Sandsílastofn við Ísland ==
 
Árið 2005 áttu margar fuglategundir við Ísland erfitt með að koma ungum á legg og var orsökin m.a. talin skortur á sandsílum. Rannsóknir við Íslandsstrendur benda til að nýliðun sandsílis 2005 og 2006 hafi brugðist og virðist sandsílastofn við Ísland fara minnkandi. Stofn sandsílis við [[Vestmannaeyjar]] virðist hafa orðið fyrir áfalli sem nánast þurrkaði hann út. Tilgátur um hvað valdi hnignun á stofni sandsíla við Ísland og lítilli nýliðun 2005 og 2006 eru m.a. að ákveðin veiðarfæri([[dragnót]]) hafi áhrif, aukið [[afrán]] á eggjum, seiði eða fullorðnum sandsílum t.d. af völdum stærri árganga af [[ýsa|ýsu]] og [[lýsa|lýsu]], [[skötuselur|skötusel]] og [[síld]]. Einnig er talið mögulegt að aukið afrán á sandsíli stafi af því að helstu afræningja skorti aðra fæðu svo sem [[loðna|loðnu]]. Talið er að breytingar á sjávarhita og seltu séu aðalorsakavaldar nýliðunarbrests sandsílis 2005 og 2006 en rannsóknir fara nú fram á því. Á veturna liggja hrogn sandsíla í dvala og ræðst þroski þeirra á samspili hita, seltu og birtu og þar með hvenær klak verður. Seiðin sem klekjast út þurfa strax að finna fæðu og ef [[hlýnun sjávar]] hefur valdið því að klak verður fyrr án þess að hafa haft eins áhrif á fæðuhóp seiðanna þá er hætta á að seiðin svelti. Straumar og veðurfar geta líka haft áhrif á hvernig seiðin reka um hafið og hvernig þau komast af.
 
== Heimildir ==
 
* {{Vísindavefurinn|5338|Getið þið sagt mér eitthvað um síli?}}
* [http://www.mbl.is/mm/gagnasafn/grein.html?grein_id=559651 Rannsóknir á sílum á Íslandsmiðum]
 
[[flokkurFlokkur:Sandsílaætt]]
 
[[ca:Ammodytes marinus]]
[[en:Raitt's sand eel]]