„Hannes Eggertsson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Navaro (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Hannes Eggertsson''' (um [[1485]] – um [[15341533]]) var norskur umboðsmaður konungs og [[hirðstjóri]] á Íslandi á [[16. öld]]. FaðirHann Hannesarer varkallaður Eggert Eggertsson, lögmaðurHans í [[Víkin]]ni,sumum semsamtímaheimildum varog aðlaðurskrifar afnafn konungisitt [[1488]].þannig Hann var veginn á bænum Skógi í Víkinni 1493sjálfur. Móðir Hannesar hét Jóhanna Matthíasdóttir.
 
Faðir Hannesar var Eggert Eggertsson, lögmaður í [[Víkin]]ni, sem var aðlaður af konungi [[1488]]. Hann var veginn á bænum Skógi í Víkinni 1493. Móðir Hannesar hét Jóhanna Matthíasdóttir. Hannes kom til Íslands upp úr 1510, líklega í erindum [[Danakonungur|Danakonungs]] eða sem umboðsmaður hirðstjóra.
Hannes kom til Íslands nokkru eftir aldamótin 1500, líklega í erindum [[Danakonungur|Danakonungs]], og var hann umboðsmaður konungs sunnan og vestan og hafði mikil völd. Árið [[1521]] varð hann hirðstjóri. Hann bjó á [[Núpur (Dýrafirði)|Núpi]] í [[Dýrafjörður|Dýrafirði]] og var vellauðugur; virðist hafa verið ágætlega liðinn af Íslendingum. Hann dó að sögn á náðhúsi á [[Bessastaðir|Bessastöðum]].
 
Hann var fullmektugur eða fógeti [[Søren Andersen Norby|Sørens Andersen Norby]] frá [[1514]] og gegndi hirðstjórastarfinu í raun en Norby virðist hafa haldið hirðstjóranafnbótinni til [[1517]], þegar [[Týli Pétursson]] tók við. Hirðstjóratíma Týla lauk [[1520]] og hafði hann hug á að fá hann framlengdan en hann var óvinsæll vegna yfirgangs og [[Vigfús Erlendsson]], sem áður hafði verið hirðstjóri, sóttist einnig eftir embættinu. Þeir sigldu út á sama skipi en Vigfús dó erlendis. Týli fékk þó ekki hirðstjórn, heldur Hannes, og er skipunarbréf hans dagsett [[6. október]] [[1521]].
 
Týli var í [[Flensborg]] næstu árin en vorið [[1523]] kom hann aftur til Íslands og taldi sig þá hirðstjóra, skipaðan af [[Kristján 2.|Kristjáni 2.]], sem í sama mund var steypt af stóli í Danmörku og rekinn í útlegð. Fór Týli með flokk manna, innlendra og erlendra, að [[Bessastaðir|Bessastöðum]], þar sem Hannes hafði aðsetur, rændi og ruplaði, braut upp kirkju og kistur og flutti svo Hannes sjálfan nauðugan inn í Hólm (til [[Reykjavík]]ur) og hafði hann í haldi þar um tíma en sleppti honum síðan. [[Ögmundur Pálsson|Ögmundur]] biskup og [[Erlendur Þorvarðarson]] lögmaður skipuðu tylftardóm sem úrskurðaði [[28. maí]] í [[Viðey]] að skipunarbréf Hannesar væri gilt og Týli skyldi skila fénu. Fáum dögum síðar, þann 1. júní, dæmdi tylftardómur nefndur af Erlendi lögmanni Týla óbótamann. Hannes fékk bæði Íslendinga og þýska kaupmenn í lið með sér og náðu þeir Týla og [[afhöfðun|afhöfðuðu]].
 
HannesEggert komgengdi embættinu til Íslands nokkru eftir aldamótin 15001524, líklegaþegar íhann erindumflutti til [[Danakonungur|DanakonungsHamborg]],ar og varlét hannhirðstjóravöld umboðsmaðurí konungshendur sunnan[[Jóhann ogPétursson|Jóhanni vestanPéturssyni]]. ogHann hafðiflutti mikilþó völd.aftur Áriðtil [[1521]]Íslands varðeftir hannfáein ár en var þá hirðstjóriembættislaus. Hann bjó á [[Núpur (Dýrafirði)|Núpi]] í [[Dýrafjörður|Dýrafirði]] og var vellauðugur; virðist hafa verið ágætlega liðinn af Íslendingum. Hann dó að sögn á náðhúsi á [[Bessastaðir|Bessastöðum]].
 
Kona hans var Guðrún Björnsdóttir eldri (1489-1563), dóttir [[Björn Guðnason|Björns Guðnasonar]] sýslumanns í [[Ögur|Ögri]] og konu hans Ragnhildar Bjarnadóttur. Hún bjó áfram stórbúi á Núpi eftir lát manns síns. Guðrún hafði áður verið gift Bjarna lögréttumanni (d. 1508) á Brjánslæk, syni [[Andrés Guðmundsson í Bæ|Andrésar Guðmundssonar]] í [[Saurbær á Rauðasandi|Bæ]] (Saurbæ) á [[Rauðisandur|Rauðasandi]]. Á meðal barna Hannesar og Guðrúnar voru [[Eggert Hannesson]] lögmaður í Bæ, Björn sýslumaður í Bæ og Katrín biskupsfrú, kona [[Gissur Einarsson|Gissurar biskups Einarssonar]].
 
== Heimildir ==
* ''[[Safn til sögu Íslands]]''. 2. bindi, Kaupmannahöfn 1886.
* ''[[Íslenskt fornbréfasafn]]'', 9. bindi, Reykjavík 1909-1913.
 
{{Töflubyrjun}}
{{Erfðatafla |
fyrir=[[Jóhann Pétursson]] |
titill=[[Hirðstjórar á Íslandi|Hirðstjóri]] |
frá=[[1521]] |
til=[[1524]] |
eftir=[[Jón Arason]]<br />[[Ögmundur Pálsson]]
}}
{{Töfluendir}}
 
[[Flokkur:Hirðstjórar á Íslandi]]
 
 
[[Flokkur:16. öldin]]
[[Flokkur:Hirðstjórar á Íslandi]]
 
{{fdd|1485|15341533}}