„John Locke“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
SieBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: lmo:John Locke
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Breyti: la:Iohannes Lockius; kosmetiske ændringer
Lína 32:
 
== Stjórnspeki ==
[[Mynd:Locke-John-LOC.jpg|thumbthumbnail|leftvinstri|125px|John Locke]]
Í bókinni ''Ritgerð um ríkisvald'' (e. ''The Second Treatise on Civil Government'', [[1689]]) kom Locke orðum að tveimur hugmyndum, sem margir tóku undir á næstu öldum. Hin fyrri var, að [[einkaeign]]arréttur gæti myndast af sjálfu sér og án þess að raska [[náttúruleg réttindi|náttúrlegum réttindum]] manna, en hlutverk [[ríkið|ríkisins]] væri að gæta eignarréttarins. Hin síðari var, að ríkið væri reist á þegjandi samkomulagi milli borgaranna, sem nefnt er [[samfélagssáttmálinn]], en þegar valdhafar ryfu þetta samkomulag og virtu lítils eða einskis [[réttindi]] borgaranna, væri það réttur þeirra að rísa upp og hrinda þeim af höndum sér. Með síðari hugmyndinni varði Locke [[Dýrlega byltingin|Dýrlegu byltinguna]] í Bretlandi [[1688]]. Hún varð frjálslyndum stjórnmálahreyfingum 18. og 19. aldar mikil hvatning, til dæmis í bandarísku byltingunni [[1776]] og frönsku stjórnarbyltingunni [[1789]], og krafan um þingbundar konungsstjórnir, sem hljómaði víða í Norðurálfunni á 19. öld, meðal annars í [[Danmörk]]u og á [[Ísland]]i, var ekki síst runnin undan rifjum Lockes. Í bók sinni, ''Stjórnleysi, ríki og staðleysur'' (e. ''Anarchy, State, and Utopia'') blés [[Robert Nozick]] nýju lífi í stjórnspekihugmyndir Lockes.
 
Lína 71:
* {{IEP|l/locke-po.htm|The Political Philosophy of John Locke}}
* [http://www.hugsandi.is/articles/umburdarlyndi-og-utilokun/ Umburðarlyndi og útilokun], greın um Bréf varðandi umbuðarlyndi
{{fde|1632|1704|Locke, John}}
 
{{Tengill ÚG|vi}}
 
[[Flokkur:Breskir heimspekingar|Locke, John]]
Lína 77 ⟶ 80:
[[Flokkur:Stjórnspekingar|Locke, John]]
[[Flokkur:Þekkingarfræðingar|Locke, John]]
{{fde|1632|1704|Locke, John}}
 
{{Tengill ÚG|vi}}
 
{{Tengill GG|de}}
Lína 127:
[[ko:존 로크]]
[[ku:John Locke]]
[[la:IoannesIohannes Lockius]]
[[lb:John Locke]]
[[lmo:John Locke]]