„Hannes Finnsson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
EinarBP (spjall | framlög)
Það má örugglega tenglaprýða þetta eitthvað betur
 
m Víxlaði málsgreinum í lokin
Lína 1:
'''Hannes Finnsson''' fæddist [[8. maí]] [[1739]] í [[Reykholt]]i í [[Borgarfjörður|Borgarfirði]]. Var hann sonur presthjónannaprestshjónanna þar, séra [[Finnur Jónsson biskup|Finns Jónssonar]], sem síðar varð biskup í [[Skálholt]]i, og [[Guðríður Gísladóttir|Guðríðar Gísladóttur]].
 
Hannes útskrifaðist aðeins 16 ára úr Skálholtsskóla vorið [[1755]] og hélt þegar um sumarið til guðfræðináms við Hafnarháskóla. Reyndi hann þar að auki að kynnast sem flestum greinum, einkum náttúruvísindum, þjóðhagfræði og stærðfræði, auk norrænna fræða. Náði hann einnig góðri kunnáttu í latínu, grísku, hebresku, frönsku og þýsku. Embættispróf í guðfræði tók hann [[1763]]. Á þeim 12 árum, sem Hannes dvaldist samfleytt í [[Kaupmannahöfn]], kynntist hann mörgum helstu fræðimönnum Danmerkur og velunnurum þeirra. Komst hann í einstaka aðstöðu til grúsks og fræðastarfa og nýtti hann sér það samviskusamlega.
Lína 6:
 
Hannes var vígður aðstoðarbiskup til Skálholts [[1777]] af [[Ludvig Harboe biskup|Harboe]] Sjálandsbiskupi. Finnur biskup var farinn að eldast og vildi fá soninn sér til halds og trausts með það fyrir augum, að hann yrði síðar eftirmaður hans. Finnur lét af embætti árið [[1785]] og var Hannes þá einn biskup. Árið áður höfðu Suðurlandsskjálftar lagt Skálholtsstað meira og minna í rúst og var nú svo komið, að flytja átti biskupsstólinn til Reykjavíkur. Hannes keypti þá Skálholtsstað og fékk að sitja þar áfram sem hann og gerði til æviloka.
Hannes var tvígiftur. Fyrri kona hans var Þórunn Ólafsdóttir stiftamtmanns Stefánssonar en hún dó í bólunni [[1786]]. 2 synir þeirra dóu ungir. [[1789]] kvæntist hann [[Valgerður Jónsdóttir biskupsfrú|Valgerði Jónsdóttur]] sýslumanns frá Móeiðarhvoli. 4 börn þeirra komust öll á legg og er af þeim komin Finsen-ættin (Hannes hafði kallað sig ''Finsen'' á Kaupmannahafnarárum sínum).
 
Á síðustu æviárunum skrifaði Hannes tvö merkustu rit sín: ''Um mannfækkun af hallærum á Íslandi'' og ''Kvöldvökur''.
 
Hannes dó hinn [[4. ágúst]] [[1796]] í Skálholti eftir skyndileg veikindi.
Hannes var tvígiftur. Fyrri kona hans var Þórunn Ólafsdóttir stiftamtmanns Stefánssonar en hún dó í bólunni [[1786]]. 2 synir þeirra dóu ungir. [[1789]] kvæntist hann [[Valgerður Jónsdóttir biskupsfrú|Valgerði Jónsdóttur]] sýslumanns frá Móeiðarhvoli. 4 börn þeirra komust öll á legg og er af þeim komin Finsen-ættin (Hannes hafði kallað sig ''Finsen'' á Kaupmannahafnarárum sínum).