„Möðruvellir (Hörgárdal)“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Jóna Þórunn (spjall | framlög)
m Fjarlægi flokk "Eyjafjörður"; Bæti við flokki "Arnarneshreppur"
Ekkert breytingarágrip
Lína 6:
Árið 1296 var stofnað á Möðruvöllum [[Klaustur á Íslandi|munkaklaustur]] af [[Ágústínusarregla|Ágústínusarreglu]]. Jörundur Þorsteinsson Hólabiskup kom klaustrinu á fót þar sem Hólabiskup væri ábóti þess en príor stjórnaði klausturlifnaði og ráðsmaður annast fjármál. Hann lagði klaustrinu til mikið fé og lét byggja þar kirkju um 1302. Hún brann árið 1316 og klaustrið einnig, kirkjuskrúði og kirkjuklukkur.
 
Klaustur stóð með nokkrum hléum á Möðruvöllum allt til siðaskipta. Kirkja mun hafa verið á Möðruvöllum frá því á söguöld, og líklega staðið á sama stað allan tímann. Kirkjan er oft kennd við klaustrið, en staðurinn var eðlilega nefndur [[Möðruvallaklaustur]] og kirkjan Möðruvallaklausturskirkja.
 
Kirkja sú sem nú stendur á Möðruvöllum var reist á árunum 1865-1867 eftir kirkjubrunann 1865 og var hún þá stærsta timburkirkja landsins. Í kirkjunni er margt fagurra muna sem henni hafa verið gefnir.
Lína 12:
Við kirkjunar eru tveir kirkjugarðar: Hinn eldri og nýji. Sá eldri afmarkast af snyrtilegum grjótgarði að sunnan og norðan, en timburgirðingu að austan og vestan. Að framanverðu er yfirbyggt sáluhlið sem setur mikinn svip á staðinn og í það er skorið og málað 7. vers úr 2. [[Passíusálmarnir |passíusálmi]].
 
Í eldri kirkjugarðinum hvíla margir þjóðkunnir menn, sem setið hafa staðinn eða búið í sveitinni. Má nefna að í suðaustri frá kirkjunni er elsti legsteinninn, en undir honum hvílir síðasti klausturhaldarinn, Lárus Hansson Scheving og kona hans en hann lést árið 1722. Þarna eru einnig leiði þriggja [[Amtmaður|amtmanna]], þeirra Stefáns Thorarensen (d. 1823), [[Bjarni Thorarensen|Bjarna Thorarensen]] skálds (d. 1841) og Péturs Hafstein (d. 1875). Norðvestur af kirkjunni er leiði Gríms Jónssonar amtmanns (d. 1849) og norðanvið kirkjuna er [[Ólafur Davíðsson]] náttúrufræðingur og þjóðsagnasafnari (d. 1903) grafinn ásamt foreldrum sínum. [[Davíð Stefánsson]] skáld frá Fagraskógi (d. 1964) hvílir við hlið foreldra sinna í norðaustri frá kirkjunni og við austurgafl kirkjunnar er kirkjusmiðurinn Þorsteinn Daníelsson frá Skipalóni (d. 1882) jarðsettur. Fyrir kirkjudyrum, lítið eitt norðanvið gangveginn er legsteinn séra Jóns Jónssonar lærða (d. 1846) merks prests sem kenndur var við Möðrufell en endaði prestþjónustu sína á Möðruvöllum.
 
Nýr kirkjugarður var tekinn í notkun árið 1951 og er hann suður af gamla kirkjugarðinum.
Lína 30:
== Náttúrufræðisaga ==
 
Á tímum Möðruvallakóla störfuðu þar merkir náttúrufræðingar, m.a. Þorvaldur Thoroddsen sem efnaði þar í fyrstu Íslandslýsinguna, Stefán Stefánsson, sem skrifaði þar fyrstu Flóru Íslands og Ólafur Davíðsson, náttúrufræðingur og þjóðsagnasafnari. Hinn þjóðkunni alfræðingur og náttúrufræðingur, Steindór Steindórsson fæddist á Möðrvöllum 1902 en móðir hans starfaði þar sem ráðskona. Enn í dag er á Möðruvöllum unnið að náttúrufræðirannsóknum á vegum RannsóknastofnunarLandbúnaðarháskóla landbúnaðarinsÍslands semen hefur síðanfrá 1974 rekiðhefur verið rekin þar tilraunstöð í landbúnaði sem áður var til húsa á Akureyri. Upphaflega var tilraunastöðin stofnuð af Ræktunarfélagi Norðurlands árið 1904. Einn af aðalhvatamönnum og stofnendum Ræktunarfélagsins og tilraunastöðvarinnar var Stefán Stefánsson á Möðruvöllum.
 
Tilraunastöðin var stofnuð af Ræktunarfélagi Norðurlands árið 1904. Einn af aðalhvatamönnum og stofnendum Ræktunarfélagsins og tilraunastöðvarinnar var Stefán Stefánsson á Möðruvöllum.
 
== Bókmenntasaga ==
Lína 47 ⟶ 45:
== Sjálfseignarfélag um Amtmannsetrið á Möðruvöllum ==
 
Sjálfseignastofnunin Amtmannssetrið á Möðruvöllum var sett á fót 1. mars 2006. Megin tilgangurinntilgangur stofnunarinnar er að endurreisa merkar byggingar á Möðruvöllum í Hörgárdal og að koma á framfæri sögu staðarins á lifandi hátt með því að skapa aðlaðandi og frjótt umhverfi fyrir skóla, námsfólk og ferðamenn sem áhuga hafa á stjórnmála-, menningar- og kirkjusögu, náttúruvísindum og landbúnaði.
 
Stofnendur Amtmannssetursins eru; Landbúnaðarháskóli Íslands, Arnarneshreppur, Möðruvallaklausturskirkjusókn og Prestssetrasjóður.
Lína 53 ⟶ 51:
Uppbygging Amtmannssetursins er fjármögnuð af ríki og sveitarfélögum ásamt félögum og fyrirtækjum sem vilja styrkja atvinnu- og menningarstarfssemi á Eyjafjarðarsvæðinu.
 
Uppbyggingunni er skipt upp í fjóra vel afmarkaða áfanga sem hver getur staðið sjálfstætt rekstrarlega. StarfsemiFyrsti geturáfanginn hafistvar umuppbygging leiðLeikhússins ogsem fyrstalauk áfangameð uppbyggingarinnarvíglsu erhússins lokið26. semmaí er2007 endurreisnog [[Leikhúsiðfer þar Möðruvöllum|Leikhússins]]nú fram margvísleg menningartengd starfssemi.
--[[Kerfissíða:Framlög/213.220.104.12|213.220.104.12]] 28. desember 2009 kl. 11:23 (UTC)
 
Framkvæmdastjóri Amtmannsetursins er Þóroddur Sveinsson á Möðruvöllum.
 
== Nokkrar heimildir um sögu Möðruvalla ==