|
Sjeik [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], [[emír]], er erfðafursti í Abú Dabí. Hann er einnig forseti Sameinuðu arabísku furstadæmanna.
Abu Dhabi (Abu Zaby) er eitt Sameinuðu arabísku furstadæmanna sjö. Landamæri þess eru víða óglögg en það er samt stærst þeirra og nær yfir u.þ.b. 75% heildarflatarmálsins. Flatarmál Abu Dhabi er 73.060 km² og áætlaður íbúafjöldi árið 1991 var 800 þúsund. Miklar olíulindir á landi og í Persaflóa gera það, ásamt nágrannanum Dubayy, að ríkustu furstadæmunum.
Landið liggur að norðanverðum Persaflóa með u.þ.b. 450 km strandlengju. Auðnarleg ströndin er þakin saltfenjum (sabkhah) og eyjar eru margar. Vestan þess er Qatar, Sádi-Arabía í suðri og Óman (fyrrum Muscat og Óman) í austri. Abu Dhabi hálfumkringir Dubayy og á stutt landamæri að ash-Shariqah.
Allt frá 18. öld hefur Al bu Falah-fjölskyldan af Bani Yas-ættinni verið við völd. Hún sat fyrst í Liwa-vininni (al-Jiwa). Árið 1761 fundust nýtilegar vatnslindir, þar sem Abu Dhabi-borg er nú, og fjölskyldan flutti sig um set 1795. Helztu keppinautar hennar voru sjóræningjar í Qawasim frá Ra’s al-Khaymah og ash-Sharigah furstadæmunum. Þeir voru fjandmenn soldánsríkisins Muscat og Óman, sem fjölskyldan tók höndum saman við. Á 19. öld komu upp landamæradeilur milli Abu Dhabi og Muscat og Óman og átök við Wahhabi frá Naid, forfeður núverandi konungsfjölskyldu Sádi-Arabíu. Þessar landamæradeilur eru enn þá að mestu óleystar.
Ráðamenn í Abu Dhabi undirrituðu brezka friðarsamninginn 1820, þótt landið væri ekki álitið sjóræningjaríki, friðarsaminginn á hafinu 1835 og allsherjarsaming um frið á hafinu 1853. Samkvæmt sérsamkomulaginu frá 1892 féllu utanríkismál furstadæmisins undir Breta. Á löngum valdatíma Zayd ibn Khalifah fursta (1856-1908) var Abu Dhabi voldugast ríkja á Vopnahlésströndinni en snemma á 20. öldinni tóku ash-Shariqah og Dubayy við því hlutverki. Þegar Bretar sýndu á sér fararsnið 1968, sömdu Abu Dhabi og hin Vopnahlésríkin, Bahrain og Qatar um stofnun bandalags níu furstadæma. Bahrain og Qatar urðu ekki meðlimir, þar sem þau fengu sjálfstæði 1971. Bretar slitu samningsbundnu sambandi við Vopnahlésríkin og hið nýstofnaða Bandalag sameinaðra arabískra furstadæma, þar sem Abu Dhabi var í forystuhlutverki. Abu Dhabi-borg var gerð að höfuðborg bandalagsins í fimm ár en staða hennar sem slík var framlengd nokkrum sinnum, þar til hún var gerð að varanlegri höfuðborg snemma á tíunda áratugnum.
Efnahagur Abu Dhabi hefur byggzt næstum einvörðungu á olíuframleiðslu. Olía fannst fyrst 1958 neðansjávar í Umm ash-Shayf, u.þ.b. 125 km frá strönd landsins á 2750 m dýpi. Þessari olíu er dælt um neðansjávarleiðslur til Das-eyjar, sem var óbyggð og eyðimörkin ein, 32 km vestar, þar sem aðalolíuhöfn Furstadæmanna var byggð ásamt flugvelli, gasstöð og annarri nauðsynlegri aðstöðu. Útflutningur olíu hófst 1962. Mestu olíulindasvæðin á landi eru Murban og Bu Hasa, 40-65 km frá ströndinni. Olíuleiðslur tengja þau við höfn norðvestantil í landinu við az-Zahhah-fjall (Danna). Meðal annarra olíusvæða á hafsbotni eru az-Zakum, norðvestan Abu Dhabi-borgar (tengt Das-eyju) og Umm ad-Dalkh, norðan borgarinnar. Olíubirgðir ríkisins eru áætlaðar 10% af heildarbirgðum jarðarinnar.
Tekjur Abu Dhabi af olíuviðskiptum skipa íbúum landsins meðal hinna tekjuhæstu í heimi. Auk nútímavæðingar innanlands hefur Abu Dhabi lánað hinum fátækari bandalagsríkjum, öðrum arabaríkjum og þróunarlöndum mikið fé. Rannsóknarstofnun í al-‘Ayn hefur einbeitt sér að því að bæta aðferðir til ræktunar á þurrum eyðimerkursvæðum.
{{commons|Abu Dhabi|Abú Dabí}}
| 