„Fólínsýra“: Munur á milli breytinga

'''Fólinsýra''', '''fólat''' eða '''fólasín''' sem einnig er nefnt B₉ [[vítamín]] er vatnsleysanlegt vítamín sem er mikilvægt við vöxt og myndun [[blóðfruma]] og [[frumuskipting]]u. Nafnið er komið frá latneska orðinu ''folium'' sem merkir [[lauf]]. Mest er af fólinsýru í [[belgávöxtur|belgávöxtum]], grænu [[grænmeti]], [[lifur]] og vítamínbættu [[morgunkorn]]i. Geymsluþol fólinsýru er lítið og fólinsýruinnihald matvæla minnkar hratt við geymslu. Fólínsýrubirgðir endast aðeins í líkamanum í nokkra mánuði.

Vísindamaðurinn Lucy Wills uppgötvaði fólín árið [[1931]] þegar hún var að rannsaka hvernig hægt væri að koma í veg fyrir [[blóðleysi]] hjá barnshafandi konum. Það kom í ljós að blóðleysi mátti lækna með [[ger]]i úr [[brugg]]i. Það kom í ljós að það var vegna folats og það var svo fyrst unnið úr [[spínat]]blöðum árið [[1941]] og fyrst framleitt á efnafræðilegan hátt árið [[1946]].

Fólínsýra er nauðsynleg fyrir [[fruma|frumur]] í örum vexti eins og blóðfrumur í [[beinmergur|beinmerg]]. Ef neytt er of lítils af fólínsýru þá getur [[amínósýra]]n [[homosysteín]] hækkað í blóði en há gildi hennar valda aukinni áhættu á [[hjarta]]- og æðasjúkdómum. Folínsýra virðist minna líkur á [[hjartaslag]]i.

Fólín er mikilvægt við [[efnaskipti]] [[kjarnsýra]] og talið er að fólínskortur geti valdið skemmdum í kjarnsýrum sem geta leitt til [[krabbamein]]s. Folín er mikilvægt fyrir frumur og [[vefur|vefi]] sem skipta sér ört. Krabbameinsfrumur skipta sér ört og lyf sem hafa áhrif á fólín efnaskipti líkamans eru notuð til í krabbameinsmeðferð. Nokkrar rannsóknir hafa verið gerðar sem sýna að samband er milli neyslu fæðu sem inniheldur lítið fólín og aukinnar tíðni [[brjóstakrabbamein]]s, [[briskrabbamein]]s og [[ristilkrabbamein]]s. Ekki er víst að um beint orsakasamband sé að ræða milli fæðu og sjúkdóms.

Fólinsýra er mjög mikilvæg fyrir allar konur sem gætu orðið þungaðar. Rannsóknir hafa sýnt að mikil neysla barnshafandi kvenna á fólinsýru minnkar líkur á klofinn [[hryggur|klofnum hrygg]] eða [[heilaleysa|heilaleysu]] í [[fóstur|fóstri]]. Í sumum ríkjum er folínsýru bætt í [[hveiti]].

== Heimildir ==