„Neðri-Ás“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
Lagfærði tengil. |
||
Lína 1:
'''Neðri-Ás''' er bær í [[Hjaltadalur|Hjaltadal]] í [[Skagafjörður|Skagafirði]]. Upphaflega hét jörðin Ás en skiptist síðar í tvennt og bærinn Efri-Ás var reistur svolítið innar í dalnum. Neðri-Ás er í dalsmynninu að norðan, undir ásnum sem er á milli Hjaltadals og [[Kolbeinsdalur|Kolbeinsdals]].
Ás var ættarjörð [[Ásbirningar|Ásbirninga]] frá því að Þorvarður Spak-Böðvarsson bjó þar seint á 10. öld. Hann gerðist kristinn og reisti kirkju á bæ sínum sextán árum fyrir [[kristnitaka|kristnitöku]], eða árið 984 (983 ef miðað er við kristnitöku árið 999), og kann það að hafa verið fyrsta kirkja sem reist var á Íslandi. Eina heimildin um kirkjubygginguna er að vísu [[Kristni saga]], sem rituð var nærri 300 árum seinna, en við fornleifauppgröft í Neðra-Ási á árunum 1998-1999 var grafinn upp grunnur að kirkju sem örugglega var frá því fyrir 1104 og sennilega frá því um árið 1000. Kirkja hefur því risið í Ási mjög snemma. Í Kristni sögu er sagt að kirkja Þorvarðar, reist úr viði sem fluttur var inn frá Englandi, hafi enn staðið í tíð [[Bótólfur|Bótólfs biskups]] (1238-1246), en reyndar kom í ljós við uppgröftinn að þrjár kirkjur höfðu verið í Ási og sú síðasta hafði brunnið, líklega um 1300.
Einnig voru grafnar upp um 100 grafir í kirkjugarðinum og virtust þær nær allar frá því fyrir 1104. Hugsanlegt er að hætt hafi verið að nota garðinn þegar biskupsstóll var stofnaður á [[Hólar í Hjaltadal|Hólum]] 1106.
| |||