„Ull“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Mikið sem þarf að gera - umskrifa líka
Lína 1:
[[Mynd:Wool.www.usda.gov.jpg|thumb|Ullarlagðar]]
[[Mynd:Wool shorn from aust merino sheep.jpg|thumb|Ull af [[MerinoMerinofé]]-fé breidd útyfir á rimlumrimla]]
'''Ull''' eru [[hár]] sumra [[spendýr]]a og myndar feld til að halda að þeim hita. Ull er einnig hugtak sem er haft um unna vöru, en unninn ull er oftast unninn af [[sauðfé]] en einnig [[geit]]um, [[lamadýr]]um og [[angórukanína|angórukanínum]].
 
'''Ull''' er efni sem unnið er úr feldi dýra af ættinni [[geitfé]] (Caprinae), oftast af [[sauðfé]] en einnig er unnin ull úr feldi [[geit]]a, [[lamadýr]]a og [[kanína]].
 
== Vinnsla ullarinnar ==
Ullin er unnin úr hárum [[kind]]arinnar. TilSkepnur eru margarfyrst tegundir af ullinnirúnar, og berullin hún nafn dýranna sem hún kemur af. Ullin er rúin af kindunum,síðan þvegin og þurrkuð. Því næst er hún kembd og spunnin. Gæði ullarinnar fer eftir lengd og fínleika [[þráður|þráðanna]]. Lengd þráðanna er frá 40-150mm150 mm og fínleiki frá 15-30mm. Ullin er þannig skipt í þrjá meginflokka,: grófull, milliull og fínull.
 
== Eiginleikar ullarinnar ==
Ullin hefur frá náttúrunnar hendi afar góða einangrunareiginleika og stafar það af þvi að þræðirnir eru liðaðir og loftrými er því mikið í þeim. Hún er tiltörulega teygjanleg og þolir vel endurteknar beygingunotkun. Ullin hefur góða rakainnihaldseiginleikaraka-eiginleika og getur innihaldið vökva allt að 35%. UppsögUppsog ullar á vökva er frekar hægthæg og hrindir því ullin frá sér vökva. Ullin er slitsterk og pressun helst vel í henni. Ullin krumpast minnst af náttúrulegum efnum en það stafar af eiganleikum þráðanna til þess að rétta sig við.
 
Ullin þolir hinsvegar ekki þurrkara. Ullin hleypur ekki en getur þæfst í vélþvotti og ervið vinsælhátt afph mölflugumgildi. Hún er einnig frekar viðkvæm fyrir sól og brotnar fljótt niður í sólarljósi. Ullin[[Mölflugur]] hleypursækja ekkií enull geturog þæfsteyðileggja íhana vélþvottief ogþeir viðkomast háttí phtæri gildivið hana.
 
== Tenglar ==
{{commonsCommonscat|Wool|Ull}}
*[http://www.britannica.com/eb/article-9077439/wool Encyclopedia Britannica - Ull]
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3278350 ''Gildi íslenskrar ullar''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1949]
 
*[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1589709 ''Verður ull okkar gull?''; grein í Morgunblaðinu 1984]
{{commons|Wool|Ull}}
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3147379 ''Ullin - vanrækt vinnsluefni''; grein í Frjálsri verslun 1946]
{{stubbur|landbúnaður}}
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2368819 ''Gamli og nýi tíminn á Álafossi''; grein í Vísi 1963]
 
{{stubburStubbur|landbúnaður}}
{{Tengill ÚG|hu}}