„Transylvanía“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Amirobot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: fa:ترانسیلوانیا
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: th:ทรานซิลเวเนีย; kosmetiske endringer
Lína 5:
'''Transylvanía''' ([[rúmenska]]: ''Transilvania'' eða ''Ardeal''; [[þýska]]: ''Siebenbürgen''; [[ungverska]]: ''Erdély'') er [[landsvæði]] í norðvestur- og miðhluta [[Rúmenía|Rúmeníu]], sem í gegnum tíðina hefur tilheyrt [[Ungverjaland]]i og verið hluti af veldi [[Habsborgarar|Habsborgara]]. Á [[miðaldir|miðöldum]] var Transylvanía sjálfstætt [[furstadæmi]].
 
== Landafræði ==
Svæðið sem í dag nefnist Transylvanía er rúmenskt [[hérað]] sem skiptist í sextán [[sýsla|sýslur]] og nær yfir 103.600 [[Ferkílómetri|km²]] svæði í mið- og norðvesturhluta [[Rúmenía|Rúmeníu]]. Transylvanía er þannig meira en helmingur Rúmeníu. Sýslurnar eru [[Alba (Transylvaníu)|Alba]], [[Arad]], [[Bihor]], [[Bistrita-Nasaud]], [[Brasov]], [[Caras-Severin]], [[Cluj]], [[Covasna]], [[Harghita]], [[Hunedoara]], [[Maramures]], [[Mures]], [[Salaj]], [[Satu Mare]], [[Sibiu]] og [[Timis]].
 
Af Transylvaníuhásléttunni renna árnar [[Mures]], [[Somes]], [[Cris]] og [[Olt]] auk annarra [[þverá]]a [[Dóná]]r. [[Cluj-Napoca]] (318.027 íbúar) er stærsta borgin, en aðrir stórir þéttbýliskjarnar eru [[Timisoara]] (317.651 íbúar), [[Brasov]] (283.901 íbúar), [[Oradea]] (206.527 íbúar), [[Arad]] (172.824 íbúar), [[Sibiu]] (155.045 íbúar), [[Targu Mures]] (149.577 íbúar), [[Baia Mare]] (137.976 íbúar) og [[Satu Mare]] (115.630 íbúar).
 
== Efnahagslíf ==
Í Transylvaníu er að finna mikið af náttúrulegum jarðefnum, svo sem [[brúnkol]]um, [[járn]]i, [[blý]]i, [[mangan]]i, [[gull]]i, [[kopar]], [[náttúrugas]]i, [[salt]]i og [[brennisteinn|brennisteini]]. [[Stáliðnaður]], [[efnaiðnaður]] og [[vefnaðarframleiðsla]] eru áberandi, en [[landbúnaður]]; [[búfjárrækt]], [[jarðrækt]], [[vín]]framleiðsla og [[ávaxtarækt]] eru líka mikilvægar [[atvinnugrein]]ar. [[Timbur]] er líka mikilvæg auðlind.
 
Transylvanía stendur undir 35% af [[verg landsframleiðsla|vergri landsframleiðslu]] Rúmeníu og landsframleiðsla á mann er þar um 11.500 [[Bandaríkjadalur|dollarar]] sem er 10% yfir landsmeðaltali.
 
== Íbúar ==
Samkvæmt manntali frá [[2002]] búa 7.221.733 manns í Transylvaníu þar sem mikill meirihluti er Rúmenar að uppruna. Að auki búa þar stór [[þjóðarbrot]] af [[Ungverjaland|ungverskum]] uppruna (1.415.718 íbúar) og [[sígaunar]] auk fólks af [[Þýskaland|þýskum]] uppruna.
 
== Nafnsifjar ==
Fyrst er minnst á Transylvaníu í [[latína|latnesku]] skjali frá [[1075]] sem ''ultra silvam'' („handan skógar“) sem síðar breyttist í ''trans silvam'' sem þýðir það sama.
 
Lína 77:
[[sr:Трансилванија]]
[[sv:Transsylvanien]]
[[th:ทรานซิลเวเนีย]]
[[tr:Erdel Prensliği]]
[[uk:Семигород]]