„Hallvard Magerøy“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 4:
Foreldrar: Nils Magerøy (1883–1961) kennari og Sofia Apeland (1892–1922).
 
Hallvard Magerøy fæddist í Borgundi við [[Álasund]] í Vestur-Noregi. Hann varð stúdent í Volda 1936, cand. phil. í norrænum fræðum frá [[Háskólinn í Osló|Háskólanum í Osló]] 1946, með latínu og sögu sem aukagreinar. Næstu þrjú árin var hann á rannsóknarstyrk og var þá um tíma í [[Kaupmannahöfn]] og á Íslandi. Hann var lektor í norsku við [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]] 1949-19521949–1952, síðan styrkþegi hjá norska rannsóknaráðinu til 1956 þegar hann vann að doktorsritgerð sinni og lauk doktorsprófi 1958 með riti sínu ''Studiar i Bandamanna saga''. Hann vann svo við útgáfu [[Norska fornbréfasafnið|Norska fornbréfasafnsins]] til 1962, varð þá dósent í norrænum fræðum við Óslóarháskóla og loks prófessor í íslensku þar 1974, uns hann fór á eftirlaun í árslok 1983.
 
Hallvarður gaf út og þýddi íslensk fornrit og ritaði margt um þau efni og menningarleg samskipti Íslands og Noregs. Auk [[Bandamanna saga|Bandamanna sögu]] fjallaði hann sérstaklega um [[Ljósvetninga saga|Ljósvetninga sögu]] og [[Böglunga sögur]], en allar þessar sögur eru til í fleiri en einni gerð. Niðurstaða hans um Bandamanna sögu var að báðar gerðir sögunnar ættu sameiginlegan ritaðan uppruna og að lengri gerðin væri eldri og ætti að vera aðaltexti í útgáfu. Ekki voru allir fræðimenn sáttir við þetta, því að styttri gerðin var talin upprunalegri. Hallvarður svaraði gagnrýni þeirra í tímaritsgrein 1966 og eru viðhorf hans til sögunnar nú viðurkennd af flestum. Eftir 1970 vann hann með Finn Hødnebø að útgáfu á nýrri þýðingu [[konungasögur|konungasagna]] sem kom út 1979. Hóf hann þá rannsóknir á Böglunga sögum, skrifaði um þær ítarlegan formála (1979) og gaf út í fræðilegri útgáfu 1988.
 
Hallvarður aðylltist „íslenska skólann“ eða [[Bókfestukenningin|bókfestukenninguna]] í fornsagnarannsóknum, þ.e. að Íslendingasögurnar séu verk vel menntaðra rithöfunda, sem styðjast við munnmæli, ýmis rit og eigið ímyndunarafl. Hann var ágætur [[latína|latínumaður]] og nýtti sér það í rannsóknum sínum. Flestar ritsmíðar Hallvarðs eru á [[nýnorska|nýnorsku]].
 
Hallvarður fékk ungur áhuga á Íslandi og íslenskum fræðum. Hann kom fyrst til Íslands árið 1947, fór þá á [[Snorrahátíðin]]a í [[Reykholt]]i og dvaldist á [[Hólar í Hjaltadal|Hólum í Hjaltadal]], þar sem hann æfði sig í íslensku. Árið 1949 kom hann hingað með konu sinni og var sendikennari í norsku við Háskóla Íslands í þrjú ár. Þau hjónin héldu síðan tengslum við landið og komu hér oft, enda tengdist það starfi þeirra beggja. Árið 1974 hafði Hallvarður forgöngu um það að Norðmenn gáfu [[Árnastofnun]] á Íslandi veglega bókagjöf, í tilefni af 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar. [[Ludvig Holm-Olsen]] átti þar einnig hlut að máli.
 
Hallvarður arfleiddi Háskólann í Volda (Høgskulen i Volda) að bókasafni sínu, og bréfum frá [[Helgi Valtýsson|Helga Valtýssyni]] rithöfundi, en þeir skrifuðust á um árabil. Hallvarður birti grein um Helga í tímaritinu ''Syn og segn'' 1963.
Í tilefni af 75 ára afmæli Hallvarðs, 15. janúar 1991, var gefið út heiðursrit: ''Norroena et Islandica'', með úrvali greina eftir hann. Þar er einnig ritaskrá Hallvarðs.
 
Í tilefni af 75 ára afmæli Hallvarðs, 15. janúar 1991, var gefið út heiðursrit: ''Norroena et Islandica'', með úrvali greina eftir hann. Þar er einnig ritaskrá Hallvarðs.
 
Hallvarður var sæmdur [[Fálkaorðan|stórriddarakrossi Hinnar íslensku fálkaorðu]] [[1983]].
 
Hallvarður giftist 1949, kona hans var '''[[Ellen Marie Magerøy]]''' (f. 1918) listfræðingur, fædd '''Olsen'''. Þau eignuðust þrjú börn: Nils Are, Jostein og Ingeborg.
Lína 28 ⟶ 32:
 
=== Nokkrar greinar ===
* „Frambrotet av nytida i islandsk lyrikk“, ''Syn og segn'', 1948:21 bls. Sérprent.
* „Garborgdikting i islandsk bunad“, ''Syn og segn'', 1951:12 bls344–355.
* „Hovuddrag i nyare islandsk og færøysk litteratur“, ''Syn og segn'', 1957:12 bls204–215.
* „Islands Wildenvey i norsk bunad“, ''Syn og segn'', 1960:4 bls141–144. — Um þýðingar Ivars Orglands á ljóðum Tómasar Guðmundssonar.
* „Ein norsk islending“, ''Syn og segn'', 1963:254–259. — Um Helga Valtýsson rithöfund.
* „Dei to gjerdene (versjonane) av Bandamanna saga. Eit tilsvar og eit supplement“, í ''[[Arkiv för nordisk filologi]]'', 1966:75–108.
* „Den indre samanhengen i Ljósvetninga saga“, ''Afmælisrit Jóns Helgasonar 30. júní 1969'' Rvík 1969:118–146. — Endurprentað í ''Norroena et Islandica'', 1991.
Lína 62 ⟶ 67:
 
[[Flokkur:Norskir textafræðingar]]
[[Flokkur:Handhafar stórriddarakross Hinnar íslensku fálkaorðu]]