„Hafursfjarðarorusta“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
til að auðvelda lestur
Lína 1:
'''Hafursfjarðarorusta''' er talin einn mikilvægasti atburður í sögu [[Noregur|Noregs]] og átti mikinn þátt í landnámi [[Ísland]]s. <ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2653690 Með alþjóð fyrir keppinaut; grein í Degi 1960]</ref> ÍHelsta Hafursfjarðarorustuheimildin barðistum [[HaraldurHafursfjarðarorustu hárfagri]]er við''Haralds fjórasaga smákonungahárfagra'' í [[Hafursfjörður (Noregi)Heimskringla|HafursfirðiHeimskringlu]] skammt sunnan við [[Stafangur]],Snorri ogSturluson|Snorra sigraði. Orustan hefur verið dagsett [[18. júlíSturlusonar]] [[872]], og er 18. júlí haldinn hátíðlegur sem „Hafursfjarðardagurinn“. Sumir sagnfræðingar telja að orustan hafi verið háð skömmu eftir [[880]], og reikna það út frá aldri Haralds.
 
== Orustan ==
Kafarar hafa leitað í Hafursfirði að minjum um orustuna, en ekkert hefur fundist. Óvíst er hvar nákvæmlega orustan var, en talið er að vígið sem Kjötvi konungur flýði í sé við „Ytrabergið“ í sveitarfélaginu Sola. Þar hefur verið reistur minnisvarði, sem var afhjúpaður af [[Ólafur 5.|Ólafi]] konungi á 1100-ára hátíðinni 1972.
Í Hafursfjarðarorustu barðist [[Haraldur hárfagri]] við fjóra smákonunga í [[Hafursfjörður (Noregi)|Hafursfirði]] skammt sunnan við [[Stafangur]], og sigraði. Orustan hefur verið dagsett [[18. júlí]] [[872]], og er 18. júlí haldinn hátíðlegur sem „Hafursfjarðardagurinn“. Sumir sagnfræðingar telja að orustan hafi verið háð skömmu eftir [[880]], og reikna það út frá aldri Haralds.
 
Smákóngarnir sem Haraldur barðist við, voru skv. [[Heimskringla|Heimskringlu]]:
Lína 10 ⟶ 11:
* Hróaldur hryggur og Haddur hinn harði af [[Þelamörk]] (e.t.v. ekki konungar)
 
Eftir orustuna náði Haraldur yfirráðum í Vestur-Noregi og gat með réttu talið sig konungkonungs Noregs. Annars var sameining Noregs ferli sem tók margar aldir. Þegar Haraldur féll frá skiptist landið milli sona hans í nokkur smáríki. Noregur sameinaðist ekki að fullu fyrr en [[Knútur ríki]] varð konungur í öllu landinu um 1028, og síðar þegar [[Haraldur harðráði]] braut á bak aftur andstöðu höfðingja á [[Upplönd]]um eftir 1060.
Á þessum tíma réðu danskir konungar miklu Austanfjalls í Noregi. Margt bendir til að smákóngarnir frá Ögðum og Þelamörk hafi í raun verið [[lénsmaður|lénsmenn]] [[Danakonungar|Danakonungs]] og verið gerðir út til að brjóta Harald á bak aftur, því að hann ógnaði ítökum Danakonungs á svæðinu og meðfram ströndum [[Skagerak]].
 
== Nútímarannsóknir og minnismerki ==
Á Hafursfjarðardeginum 18. júlí 1872 var reistur minnisvarði, [[Haraldshaugurinn]], við [[Haugasund]] í Vestur-Noregi. Þá var haldið upp á það að 1000 ár voru liðin frá Hafursfjarðarorustu. Talið er að Haraldur hárfagri hafi verið grafinn í haugnum.
Kafarar hafa leitað í Hafursfirði að minjum um orustuna, en ekkert hefur fundist. Óvíst er hvar nákvæmlega orustan var, en talið er að vígið sem Kjötvi konungur flýði í sé við „Ytrabergið“ í sveitarfélaginu Sola. Þar hefur verið reistur minnisvarði, sem var afhjúpaður af [[Ólafur 5.|Ólafi]] konungi á 1100-ára hátíðinni 1972. Á Hafursfjarðardeginum [[18. júlí]] [[1872]] var reistur minnisvarði, [[Haraldshaugurinn]], við [[Haugasund]] í Vestur-Noregi. Þá var haldið upp á það að 1000 ár voru liðin frá Hafursfjarðarorustu. Talið er að Haraldur hárfagri hafi verið grafinn í haugnum. Árið [[1983]] var reist minnismerki um Hafursfjarðarorustu við Mylluvík (Møllebukta) innarlega í Hafursfirði: [[Sverð í kletti]].
 
Árið 1983 var reist minnismerki um Hafursfjarðarorustu við Mylluvík (Møllebukta) innarlega í Hafursfirði: [[Sverð í kletti]].
 
Helsta heimildin um Hafursfjarðarorustu er ''Haralds saga hárfagra'' í [[Heimskringla|Heimskringlu]] [[Snorri Sturluson|Snorra Sturlusonar]].
 
== Heimild ==