„Rauðsokkahreyfingin“: Munur á milli breytinga

Á [[1961-1970|sjöunda áratugnum]] hafði hlutfall kvenna sem sótti sér aukna [[menntun]] aukist til muna. AfleiðingAfleiðng þessa var að allt fleiri konur héldu út á vinnumarkaðinn. Það var hópur slíkra kvenna, flestar ungar, velmenntaðarvel menntaðar og rótækar í hugsun sem að stofnuðu Rauðsokkahreyfinguna árið 1970. Þær voru meðvitaðar um lakari stöðu sína gagnvart körlum í þjóðfélaginu og varð aðalbaráttumál þeirra rétturinn til jafnra launa á við karlmenn.

Áhrif voru sótt meðal annars til [[Danmörk|dönsku]] Rødstrømperne, Dolle Mina ásamt til svipaðra hreyfinga í Hollandi[[Holland]]i. Hreyfingin var opin bæði konum og körlum. Öllum þeim sem vildu sameinast um að vinna að því að ná markmiðum hreyfingarinnar, þ.e. að fá samfélagið til að opna augu sín fyrir sjáanlegu og ósjáanlegu óréttlætió[[réttlæti]] milli stöðu kynjanna. Þannig vildu þær vekja athygli á þeim þvingunum og kröfum sem að bjuggu í samfélaginu og hefðum þess. Þannig gagnrýndu þær fegurðarsamkeppnir ákaft, unnu að löggjöf um frjálsar fóstureyðingar, réttur kvenna til menntunar var baráttumál sem og fjölgun leikskólaplássa svo fátt eitt sé nefnt.

Rauðsokkahreyfingin var grasrótarhreyfing og sem slík andstæð hefðbundnu flokkaskipulagi, en slíkt töldu þær hindra skoðanaskipti og almennar umræður. Þær kusu sér því ekki formann, og skrifuðu hvorki fundargerðir né heldu meðlimaskrá. Hópavinna og opnar umræður var sá strúktúr sem að hreyfingin áleit skilvirkastann og unnu þær samkvæmt flötum strúktúr sem er einkenni grasrótarhreyfinga.

Hreyfingin vann helst sem þrýstihópur, þ.e. þær pressuðu [[Alþingi]] og aðrar ríkisstofnanir til að taka til aðgerða í þeim málum er þeim þóttu mikilvæg. Á stundum útveguðu þær jafnvel upplýsingar til að láta ríkinu í té í málum sem að þeim þótti þörf á að taka fyrir. Á þennan hátt vann Rauðsokkahreyfingin innan ramma kerfisins, en ekki utan eins og fyrri kennréttindahreyfingar höfðu gert. Á þennan hátt má segja að hreyfingin hafi verið andvíg því hvernig valdið í landinu var nýtt en á sama tíma settu þær sig ekki upp á mói því hvernig valdinu var skipt né uppruna þess.

Rauðsokkurnar gengu út frá þeirri grunnhugmynd femínismans að karlar og konur væru eins, burtséð frá hinum augljósa líffræðilega mun. Konur að karlar ættu því að vera metnar að sömu verðleikum og hljóta sömu meðferð í samfélaginu. Þær litu á kvennleika sem eitthvað neikvætt og tóku því ekki mið af reynsluheimi kvenna og menningu, andstætt t.d.til dæmis Kvennalistanum. Þær unnu að inngöngu í hinn mannlega stýrða heim.

Árið [[1974]] álitu stofnendur hreyfingarinnar svo á að tekist hefði að ná athygli samfélagsins og gert það meðvitað um stöðu kvenna. Þar með hefði hreyfingin tapað oddi sínum. Fyrsti opinberi fundur hreyfingarinnar ver því kallaður saman og fyrsta stefnuskráin mótuð. Stefnuskráin var mjög rótæk og þótti [[Marxismi|marxísk]] í anda. Þar kom meðal annars fram að réttindabaráttu kvenna væri ekki hægt að slíta úr samhengi við launa baráttu verkamanna. Þessi stefnuskrá varð þess valdandi að hluti kvenna yfirgaf hreyfinguna þar sem þeim fannst hún orðin of vinstrisinnuð. Þetta leiddi til þess að Rauðsokkahreyfingin einangraðist og hvarf að lokum árið [[1982]]. Þá yfirgaf stór hluti þeirra meðlima sem enn voru eftir hreyfinguna og stofnaði Kvennaframboð ásamt fleiri konum. Kvennaframboðið var fyrstu listinn í framboði sem einungis innihélt konur síðan [[1926]].

* [http://www.kona.bok.hi.is/Kvennasaga/Nyjakvennahreyfingin/raudsokkur.html Kvennasögusafn - Rauðsokkur]