„Þjórsárhraunið mikla“: Munur á milli breytinga

[[Mynd:Great_Thjorsa_Lava.jpg|thumb|330 px|Þjórsárhraunið mikla er hér sýnt í rauðum lit þar sem það sést á yfirborði. Á Veiðivatnsavæðinu er það hulið yngri hraunum (Kort eftir Guðmund Kjartansson, jarðfræðing)]]

'''Þjórsárhraunið mikla''' er stærsta [[hraun]] á Íslandi bæði að flatarmáli og rúmmáli og stærsta hraun sem vitað er um að komið hafi upp í einu gosi á jörðinni á nútíma (þ.e. frá lokum síðasta jökulskeiðs fyrir um 11500 árum). Það tilheyrir flokki hrauna sem nefnast [[Tungnárhraun]]. Hraunið kom upp í eldstöðvum á [[Veiðivötn|Veiðivatnasvæðinu]] fyrir 8700 árum (um 6700 f. Kr.). [[Eldstöð]]varnar eru horfnar undir yngri gosmyndanir og á um 70 km löngum kafla niður með [[Tungná]] og [[Þjórsá]] er hraunið nær alstaðar hulið yngri hraunum. [[Gloppubrún]] á Landi myndar framjaðar þessa yngra hraunaflæmis en þar fyrir neðan þekur Þjórsárhraunið miklar víðáttur í [[Landsveit]] og [[Gnúpverjahreppur|Gnúpverjahreppi]], á [[Skeiðahreppur|Skeið]]um og í [[Flói|Flóa]]. [[Þjórsá]] og [[Hvítá (Árnessýslu)|Hvítá]]/[[Ölfusá]] streyma niður með jöðrum hraunsins að austan og vestan. Þjórsárhraunið myndar ströndina milli Þjórsár- og [[Ölfusárós]]a. Fremsti jaðar þess er neðansjávar mörg hundruð metra úti fyrir ströndinni. [[Selfoss]], [[Eyrarbakki]] og [[Stokkseyri]] standa á því. Þykkt hraunsins er víða 15-20 m og um 40 m þar sem það er þykkast. Flatarmál Þjórsárhraunsins er áætlað 974 [[km²]], meðalþykktin er 26 m og rúmtakið því 26 [[km³]]. Þjórsárhraunið er gert úr [[dílabasalt]]i þar sem stórir ljósir feldspatdílar sitja í dökkum fínkorna grunnmassa.