„Dögg“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m robot Bæti við: an:Agualera |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 4:
'''Dögg''' ('''áfall''', '''náttfall''' eða '''væða''') er [[gufa]] í loftinu sem hefur þést á einhverju köldu, t.d. á [[gras]]i eða [[lauf]]um. Dögg þéttist vanalega yfir nóttina og er augljós berum augum að [[morgun|morgni]] dags.
== Dögg í íslensku máli ==
Talað er um ''döggslungið'' gras eða t.d. ''daggvota'' þúfu þegar dögg er í grasi eða á þúfnakolli. Allgengt er að segja að dögg ''falli á'', eins og [[Þórður Tómasson]] skrifar í ''[[Veðurfræði Eyfellings]]'':
:''Raki stígur upp af jörðinni daglangt og undir kvöldið fer að falla á.''
Hann talar líka um að jörð eða gras sé ''löðrandi í vatni'', þegar það er mikið döggfall. Þegar dögg ''tekur af'' er stundum líka sagt að ''það/hann svaðrar af'' og átt við að döggin þorni af. [[Halldór Laxness]] talar um það í [[Íslandsklukkan|Íslandsklukkunni]] að það sé ''væða í grasinu'': ''Það var væða í grasi''. Og líka í [[Sjálfstætt fólk|Sjálfstæðu fólki]]: ''Væða í túninu, mýrin mórauð, grænkað í rindum.''
[[Þágufall]] af dögg er dögg, en stundum einnig skrifað dögg'''u''' (sbr ör), en aðallega í skáldamáli. Í [[Völsungakviða hin forna|Völsungakviðu hinni fornu]] er sagt að dýrkálfurinn sé „döggu slunginn“. Eignarfallið er daggar, en döggvar er líka til, og því er hvortveggja rétt málfræðilega: ''daggardropar'' og ''döggvardropar''. [[Jóhann Jónsson]] skáld segir t.d. í einu ljóða sinna: ''Blítt lætur veröldin. / Drjúpa döggvartár / um dalvíðishár''...
==Tenglar==
| |||