„Miðmynd“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
línubil og gæsalappir |
||
Lína 7:
Miðmynd segir frá því hvað gerandi/gerendur gerir/gera við eða fyrir sjálfan/sjálfa sig, t.d. hann leggst, þeir berjast.
Fyrir kemur að germynd lítur út sem miðmynd,
== Frá fornmáli til nútímans ==
Lína 23:
elstu handrit af íslandi, þau sem ætla má að skrifuð séu nálægt aldamótunum 1200 og
þar á undan, hafi ýms skýr auðkenni sem greini þau frá öllum öðrum. Meðal þeirra
auðkenna er þetta: „Miðmyndarending er -sk eða -sc) og munur á nafnhætti at iþrasc (iðrast) og hluttaksorði (hafa) iþratsc.
== Merkingareinkenni miðmyndar ==
Miðmynd er þá þannig til komin, að afturbeygða fornafninu '''sik''' (nú '''sig''') hefur verið skeytt við sögnina, einkum til þess að tjá hvað einhver gerir við sjálfan sig. Með orðum dr. [[Björn Guðfinsson|Bjarnar Guðfinnssonar]] er þetta þannig, er hann tilfærir helsta merkingareinkenni miðmyndar:
:„Sá, sem framkvæmir verknaðinn og verður fyrir honum, er sami maðurinn.
*Dæmi af þessu tagi er:
:Maðurinn klæddist = maðurinn klæddi sjálfan sig (sig sjálfur) eða: Stórveldin hervæddust = hervæddu sig.
Lína 39:
Er þá sagt að miðmyndin hafi [[Gagnvirk merking|gagnvirka merkingu]].
Þá er ógetið hins þriðja. Miðmynd er stundum notuð í merkingu [[þolmynd]]ar. Ef við segjum til dæmis, að hljóðið heyrist ekki eða hesturinn finnist ekki, þá meinum við að hljóðið „verði ekki
opnast.
== Tengt efni ==
| |||