„Tjörn í Svarfaðardal“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ahjartar (spjall | framlög)
m Tjörn (Svarfaðardal) færð á Tjörn í Svarfaðardal yfir tilvísun: Eðlilegra nafn
Tjarnarbændur
Lína 1:
[[Mynd:Tjörn í Svarfaðardal.jpg|right|thumb|Tjörn í Svarfaðardal.]]
'''Tjörn''' er [[kirkjustaður]] í [[Svarfaðardalur|Svarfaðardal]]. Bærinn stendur að vestanverðu í dalnum um 5 km innan við [[Dalvík]]. [[Þórarinn Kr. Eldjárn]] lét reisa núverandi íbúðarhús [[1931]]. [[Tjarnartjörn]] er lítið og grunnt stöðuvatn á flatlendinu neðan við bæinn. Tjörnin er innan [[Friðland Svarfdæla|Friðlands Svarfdæla]] sem teygir sig allt til strandar. Þar er mikið fuglalíf. Tjörn er með stærri jörðum í Svarfaðardal og að líkindum landnámsjörð þótt bæjarins sé ekki getið í Landnámu. [[Kristján Eldjárn]] forseti fæddist á Tjörn [[1916]] og ólst þar upp.
 
Tjarnarbændur á 20. öld:
: Sr. [[Kristján Eldjárn Þórarinsson]] og [[Petrína Soffía Hjörleifsdóttir]]
: [[Þórarinn Kr. Eldjárn]] og [[Sigrún Sigurhjartardóttir]]
: [[Hjörtur Eldjárn Þórarinsson]] og [[Sigríður Hafstað]]
: [[Kristján Eldjárn Hjartarson]] og [[Kristjana Arngrímsdóttir]]
 
== [[Tjarnarkirkja (Svarfaðardal)|Tjarnarkirkja]] ==
[[Mynd:Tjarnarkirkja í Svarfaðardal.jpg|left|thumb|Tjarnarkirkja í Svarfaðardal, reist 1892.]]
Kirkja hefur líklega verið reist á Tjörn fljótlega eftir að kristni var lögleidd í landinu. Hennar er þó ekki getið með beinum hætti í heimilum fyrr en í [[Auðunnarmáldagi|Auðunnarmáldaga]] frá [[1318]]. Þar segir að kirkjan sé helguð Maríu guðsmóður, Mikjáli erkiengli, Jóhannesi skírara og Andrési postula. Kirkjan átti þá hálft heimalandið, Ingvarastaðaland og hólminn Örgumleiða. Á 16. öld er Tjörn orðin beneficium, þ.e. öll komin í eign kirkjunnar og þannig hélst þar til sr. [[Kristján Eldjárn Þórarinsson (1843-1917)]] keypti jörðina árið 1915. Sr. Kristján var síðasti prestur á Tjörn. Í Svarfaðardal voru lengi fjórar sóknir en þrír prestar því [[Urðakirkja]] var annexía frá Tjörn. [[Upsasókn]] var síðan lögð undir Tjarnarprest 1859 en 1917 var Tjarnarprestakall með sínum þremur sóknum sameinað Vallaprestakalli. Eftir að prestssetrið var flutt frá [[Vellir|Völlum]] [[1969]] hefur Tjarnarkirkju verið þjónað af frá [[Dalvík]]. Tjarnarsókn nær frá [[Steindyr]]um að [[Ytraholt]]i.
 
Núverandi kirkja var reist [[1892]]. Hún er úr timbri á hlöðnum grunni og tekur 60-70 manns í sæti. Í henni eru steindir gluggar teiknaðir af [[Valgerður Hafstað|Valgerði Hafstað]] listmálara. Kirkjugarður er umhverfis kirkjuna. Kirkjan skemmdist nokkuð í [[Kirkjurokið|Kirkjurokinu]] svokallaða, miklu óveðri sem gekk yfir landi þann [[20. september]] árið [[1900]]. Þá eyðilögðust kirkjurnar á [[Urðir|Urðum]] og [[Upsakirkja|Upsum]] og [[Vallakirkja]] varð fyrir skemmdum. Tjarnarkirkja snaraðist á grunni sínum og hallaðist mjög til norðurs en járnkrókar miklir, sem héldu timburverkinu við hlaðinn grunninn, vörnuðu því að verr færi. Nokkru eftir fárviðrið gerði hvassviðri af norðri sem færði hana til á grunninum og rétti hana að mestu við á ný. Mörgum þóttu þetta stórmerki. Gert var við kirkjuna eftir þetta og m.a. voru útbúin á hana járnstög sem lengi settu skemmtilegan svip á bygginguna og minntu á hið mikla fárviðri sem hún hafði staðið af sér. Kirkjan stóð einnig af sér [[Dalvíkurskjálftinn|Dalvíkurskjálftann]] [[1934]] en þó urðu skemmdir á grunni hennar.