„Stjórnlagaþing“: Munur á milli breytinga

{{Hreingera}}'''Stjórnlagaþing''' er samkoma manna, sem stofnað er til í þeim tilgangi að vinna að [[stjórnarskrá]] ríkis. Getur vinnan miðað að því að búa til annað hvortannaðhvort alveg nýja stjórnarskrá eða breyta eldri stjórnarskrá.

Í [[lögfræði]] er talað um að ''stjórnarskrárgjafinn'' setji stjórnskipunarlög (þ.e. stjórnarskrána), en slíkt er ekki á færi löggjafarvaldsins, framkvæmdarvaldsins eða dómsvaldsins. Væri stjórnlagaþing dæmi um slíkan stjórnarskrárgjafa.

Stjórnlagaþing hefur aldrei verið haldið á Íslandi[[Ísland]]i, en slíkar samkomur hafa þekkst í öðrum löndum. Þannig má nefna að [[1848]] var kosið til stjórnlagaþings í Danmörku[[Danmörk]]u og var útkoma þeirrar vinnu stjórnarskrá, sem afnam einræði í Danmörku og kom á [[Þingbundin konungsstjórn|þingbundinni konungsstjórn]].

Að öðrum stjórnlagaþingum ólöstuðum var frægasta stjórnlagaþing sögunnar haldið í [[Philadelphia|Fíladelfíu]] í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] á tímabilinu [[25. maí]] til [[17. september]] [[1787]]. Telja margir þetta stjórnlagaþing einn merkasta viðburðinn í sögu Bandaríkjanna. Hittust þar 55 fulltrúar fylkjanna, en meðal fulltrúanna voru margir af helstu hugsuðum samtímans, t.d.til dæmis [[James Madison]], [[George Washington]] og [[Benjamin Franklin]]. Tilgangur þingsins var upphaflega að breyta eldri stjórnarskrá Bandaríkjanna. Í raun var þó ásetningur margra frá byrjun að skrifa alveg nýja stjórnarskrá og höfðu þeir að lokum ofan á. Er sú stjórnarskrá í gildi enn í dag sem stjórnarskrá Bandaríkjanna.

== Hugmyndir um stjórnlagaþing á Íslandi ==

Frá því fyrir lýðveldisstofnun á Íslandi [[1944]] hafa verið uppi hugmyndir um að efna til stjórnlagaþings, sem setti Íslandi stjórnskipunarlög. Þannig var á Alþingi sumarið [[1942]] rætt af miklum þunga um slíkt þing, en frá þeirri hugmynd var horfið síðar sama sumar. <ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=106252&pageId=1250820&lang=is&navsel=666&q=stj%F3rnlaga%FEing].</ref>

=== Hugmyndir Framsóknarflokksins ===

Á flokksþingi [[Framsóknarflokkurinn|Framsóknarflokksins]] [[19. janúar]] [[2009]] var samþykkt að efna skyldi til stjórnlagaþings.<ref>[http://framsokn.is/Flokkurinn/Fyrirfjolmidla/Frettir?i=36&expand=13-25-36&b=1,3719,news.html]</ref> Í framhaldi af því gaf flokkurinn út yfirlýsingu [[29. janúajanúar]] [[2009]] þar sem greint var frá því að skilyrði þess að flokkurinn styddi minnihlutastjórn [[Samfylkingin|Samfylkingar]] og [[Vintri græn|Vinstri grænna]] væri að flokkarnir tveir féllust á hugmyndir Framsóknarflokksins um að efnt yrði til stjórnlagaþings.