„Finnur Jónsson (málfræðingur)“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
→‎Tenglar: Finnur er oftast titlaður prófessor
JabbiAWB (spjall | framlög)
skipti út f. wpsnið using AWB
Lína 1:
[[Mynd:Finnur Jónsson.jpg|thumb|Finnur Jónsson]]
'''Finnur Jónsson''' ([[29. maí]] [[1858]] – [[30. mars]] [[1934]]) var íslenskur [[málfræðingur]] og [[bókmenntafræðingur]], og [[prófessor]] í norrænni [[textafræði]] við [[Kaupmannahafnarháskóli | Hafnarháskóla]] [[1898]]–[[1928]].
Finnur var einhver afkastamesti vísindamaður sem starfað hefur á akri norrænna fræða, og var hann í áratugi talinn fremstur í sinni grein.
 
Lína 6:
Finnur fæddist á Akureyri. Foreldrar hans voru [[Jón Borgfirðingur]] (1826–1912) fræðimaður, og kona hans Anna Guðrún Eiríksdóttir.
 
Finnur varð stúdent frá [[Reykjavíkurskóli|Reykjavíkurskóla]] 1878, tók próf í [[málfræði]] við [[Kaupmannahafnarháskóli | Kaupmannahafnarháskóla]] 1883 og varð Dr. phil. þar 6. nóvember 1884 með ritgerðinni ''Kritiske studier over det ældste norske og islandske skjaldekvad''.
 
Kona Finns (gift 1885) var '''Emma Heraczek'''. Sonur þeirra var Jón kaupmaður í [[Óðinsvé]]um.
Lína 24:
Auk hinna stærri verka skrifaði hann greinar í fræðileg tímarit, svo sem ''[[Aarbøger for nordisk Oldkyndighed og Historie]]'', ''[[Arkiv for nordisk filologi]]'' og ''[[Tímarit Hins íslenska bókmenntafélags]]''.
 
Árið 1921 varð Finnur heiðursdoktor við [[Háskóli Íslands|Háskóla Íslands]]. Hann varð félagi í [[Vísindafélagið danska|Vísindafélaginu danska]] 1898, og var í ýmsum öðrum vísindafélögum. Var í stjórn fornritadeildar [[Fornfræðafélagið | Fornfræðafélagsins]] frá 1891, formaður þar og ritari frá 1919, varaformaður félagsins frá 1924. Í stjórn [[Samfund til udgivelse af gammel nordisk litteratur]] frá 1895, í stjórn [[Árnasafn]]s frá 1905, formaður frá 1920, og m. fl.
 
Þegar Finnur varð sjötugur, gáfu vinir hans og samstarfsmenn út afmælisrit honum til heiðurs: ''Festskrift til Finnur Jónsson 29. maj 1928''. Fyrri hluti þess er einnig til sérprentaður: ''Sagastudier, af Festskrift til Finnur Jónsson''.
Lína 31:
 
== Fræðileg viðhorf ==
Finnur Jónsson var fremur íhaldssamur og jarðbundinn í viðhorfum til þeirra fræða sem hann stundaði, og forðaðist málalengingar og heimspekilegar vangaveltur um hluti sem erfitt var að sanna. Hann lýsti andstöðu við hugmyndir Sophusar Bugge um fornensk (engilsaxnesk) og [[Írland|írsk]] áhrif á norræna fornmenningu. Hann viðurkenndi erlend áhrif, en taldi að þau hefðu komið úr suðri, frekar en vestan um haf. Hvað snertir uppruna [[Eddukvæði | Eddukvæða]], taldi hann að þau væru forn og ættu flest rætur í Noregi, en mætti þar andstöðu frá [[Sophus Bugge]] og [[Björn M. Ólsen|Birni M. Ólsen]], sem töldu að þau væru ort á Íslandi.
 
== Helstu rit Finns Jónssonar ==
Lína 124:
* [[Jón Helgason]]: Mindeord om Finnur Jónsson. ''Aarbøger for nordisk Oldkyndighed og Historie'', 1934:137-60.
* Finnur Sigmundsson: Ritaskrá Finns Jónssonar. ''[[Skírnir]]'' 1934.
* {{nowikiheimildwpheimild | tungumál = no | titill = Finnur Jónsson | mánuðurskoðað = 13. apríl | árskoðað = 2008}}
* {{enwikiheimildwpheimild | tungumál = en | titill = Finnur Jónsson | mánuðurskoðað = 13. apríl | árskoðað = 2008}}
 
== Tenglar ==
Lína 135:
[[Flokkur:Íslenskir málfræðingar]]
[[Flokkur:Íslenskir textafræðingar]]
[[Flokkur:Íslendingar sem stundað hafa nám við Kaupmannahafnarháskóla]]
{{fd|1858|1934}}
 
[[en:Finnur Jónsson (philologist)]]
[[fr:Finnur Jónsson]]
[[nb:Finnur Jónsson]]
[[sv:Finnur Jónsson (filolog)]]