„Efnahagskreppan á Íslandi 2008–2011“: Munur á milli breytinga

Lausafjárkreppan 2007-2008 er alþjóðleg efnahags[[kreppa]] sem hefur einkennst af [[tap|töpum]] á rekstri, [[greiðslustöðvun]]um og [[gjaldþrot]]um hjá stórum bönkum og fjármálastofnunum í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] og í [[Evrópa|Evrópu]]. Hana má rekja til [[undirmálslánakrísan|undirmálslánakrísunnar]] svonefndu í Bandaríkjunum en þá er átt við fjölda húsnæðislána sem lánþegar gátu ekki endurgreitt sem varð til þess að stórir bandarískar fjármálastofnanir þ.á. m. [[Indymac Federal Bank]], [[Fannie Mae]] og [[Freddie Mac]], [[Lehman Brothers]], [[AIG]], [[Merrill Lynch]], o.fl. lentu í miklum skakkaföllum. Bankar í Evrópu og víðar hafa átt í vanda við að útvega sér lausafé í a.m.k. eitt ár, fyrsti bankinn sem varð gjaldþrota var breski bankinn [[Northern Rock]], í september 2007. Þetta hafði einnig áhrif á íslenska efnahagskerfið.

Daginn eftir voru sýnd viðtöl í [[RÚV]] og á [[Stöð 2]] við [[Jón Ásgeir Jóhannesson]], aðaleiganda [[Stoðir|Stoða]] sem var [[kjölfestufjárfestir]] í Glitni með 32% hlut. Jón sagði erlenda banka hafa lokað fyrir lánum til Glitnis með stuttum fyrirvara og þess vegna hafi verið ákveðið að leita til Seðlabankans eftir lánum gegn [[veð]]um.<ref name="bankaran">{{vefheimild|url=http://www.visir.is/article/20080930/FRETTIR01/277107030/0&SearchID=7333258755902|titill=„Stærsta bankarán Íslandssögunnar“|mánuðurskoðað=10. október|árskoðað=2008|ár=2008|mánuður=30. september|útgefandi=Vísir.is}}</ref> Þá kom einnig fram í viðtali við Þorstein Má Baldvinsson, stjórnarformann Glitnis, að Glitnir hefði boðið tvo ''veðpakka'' gegn láninu; annan metinn á 750 milljónir evra og síðari á 1.340 milljónir evra.<ref>{{vefheimild|url=http://www.vb.is/frett/1/47848/glitnir--budu-fram-ved-i-otilgreindri-eign-i-noregi|titill=Glitnir: Buðu fram veð í ótilgreindri eign í Noregi|ár=2008|mánuður=30. september|mánuðurskoðað=16. október|árskoðað=2008|útgefandi=Viðskiptablaðið}}</ref> Jón gagnrýndi yfirtökuna harkalega sem hann nefndi „''stærsta bankarán Íslandssögunnar''”; hann sagði ennfremurenn fremur stjórn fyrirtækisins hafa verið „''stillt upp við vegg. Við sögðum fulltrúum ríkisstjórnarinnar að við teldum þessa leið alveg fráleita enda gæti hún haft víðtæk áhrif á allt fjármálakerfið hér á landi og væri í engu samræmi við eignasafn félagsins.''“<ref name="bankaran"/> Jón virtist þar með vera að ýja að því að pólitískar ástæður lægju að baki ákvörðuninni um að ríkið eignaðist hlutaféð á þessu verði.

Þann [[7. október]] tilkynnti [[Seðlabankinn]] að staðfest hefði verið að [[Rússland]] myndi veita [[Ísland|Íslandi]]i lán að upphæð 4 milljarða [[evra]] til þess að styrkja gjaldeyrisforða Íslendinga.<ref>{{vefheimild|url=http://www.sedlabanki.is/?PageID=13&NewsID=1868|titill=Efling gjaldeyrisforða Seðlabanka Íslands|mánuðurskoðað=11. október|árskoðað=2008}}</ref> Það að Íslendingar skyldu leita til Rússlands um lán kom mörgum á óvart bæði innanlands og utan.[[Geir H. Haarde]] [[forsætisráðherra]] útskýrði stöðu Íslendinga á blaðamannafundi með erlendum blaðamönnum: