„Gerjun“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Oddurv (spjall | framlög)
Ný síða: '''Gerjun''' er samheiti yfir nokkrar leiðir til loftfirrtra orkuefnaskipta þar sem orka er unnin úr sykrungum („kolvetnum“) með myndun ef...
 
Oddurv (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 5:
 
==Gerjunarferli==
AllnokkurnAll nokkurn fjölda efnaskiptaferla má flokka undir gerjun. Meðal þeirra helstu má nefna:
*'''Alkohólmyndandi gerjun''' (etanólgerjun), þar sem [[Saccharomyces cerevisiae|gersveppir]] umbreyta sykrungum í [[etanól]] og [[koldíoxíð]]. Þetta ferli er hagnýtt við [[brauð|brauðgerð]] og annan gerbakstur, svo og við framleiðslu áfengra drykkja, svo sem [[vín|víns]], [[bjór|bjórs]] og annarra öldrykkja.
*'''Mjólkursýrumyndandi gerjun''' (mjólkursýrugerjun), þar sem sykrungum er umbreytt [[mjólkursýra|mjólkursýru]]. Mikill fjöldi gerjaðra matvæla er gerjaður (sýrður) með mjólkursýrugerjun svokallaðra [[mjólkursýrubaktería]]. Meðal dæma má nefna [[jógúrt]] og aðrar sýrðrar mjólkurafurðir, [[súrkál]], og ýmsar gerjaðar pylsur og kæfur. '''Súrhey''' myndast einnig fyrir tilstilli mjólkursýrugerjunar.
*'''Própíónsýrumyndandi gerjun''', sem nýtist til dæmis við gerjun [[Emmentaler]] [[osts]].
*'''Malólaktíska gerjun''', þar sem ákveðnar mjólkursýrubakteríur umbreyta [[eplasýra|eplasýru]] í mjólkursýru. Þetta ferli kemur við sögu í [[þroskun (matvæla)|þroskun]] víns.
*'''Metanmyndandi gerjun''', þar sem sykrungum er umbreytt í [[metan]]. Niðrubrot tormeltra sykrufjölliða á borð við [[sellulósa]] á sér stað í [[meltingarfæri|meltingarfærum]] dýra fyrir tilstilli metanmyndandi [[fyrna]]. Þetta er einkum mikilvægt fyrir [[jórturdýr]] og önnur dýr sem lifa að mestu á trefjaríku fóðri<ref>R. M. Atlas og R. Bartha (1993) Microbial Ecology. Fundamentals and applications. 3. útgáfa. The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc. Redwood City, California.</ref>.
*'''Maurasýrumyndandi gerjun'''
*'''2,3-bútandíólmyndandi gerjun'''
*'''Smjörsýrumyndandi gerjun'''
 
==Heimildir==
<references/>
 
[[de:Gärung]]