„C-14 aldursgreining“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Sauðkindin (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[C-14 aldursgreiningalursgreining]] byggist á [[kolefni]] 14 (C-14, C14 eða <sup>14</sup>C), sem er [[samsæta]] kolefnis, sem inniheldur 6 [[róteind]]ir og 8 [[nifteind]]ir í kjarna. Þessi kolefnissamsæta er [[geislavirkni|geislavirk]] og klofnar með [[beta klofnun]] og myndar [[köfnunarefni]]. C-14 er til staðar í öllu náttúrulegu kolefni í hlutfalli sem er nokkurn veginn 1:10<sup>12</sup>. [[Helmingunartími]]nn er 5730±40 ár, sem samsvarar því að í einu [[gramm]]i kolefnis úr lifandi lífveru verði um það bil 14 klofnanir á mínútu.
 
Á þessu byggist C-14 aldursgreiningin. Þegar [[lífvera]] deyr hættir hún að sjálfsögðu að taka til sín kolefni, en það kolefni sem er til staðar klofnar í sífellu og breytist þá hlutfall geislakolsins með tímanum. Með því að mæla það hlutfall geislakols, sem til staðar er má meta hve langt er síðan lífveran, sem hið lífræna sýni er komið frá, lauk ævi sinni. Sé eitthvert mælanlegt magn geislakols til staðar, gefur það til kynna að aldur sýnisins sé mjög lítill í jarðsögulegum skilningi. Til dæmis eru jarðolía og kol of gömul til þess að magn geislakols í þeim sé mælanlegt.