„Súla (fugl)“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
fjöldi |
||
Lína 19:
}}
'''Súla''' ([[fræðiheiti]]: ''Morus bassanus'' og einnig ''Sula bassana'') er [[sjófugl]] sem heldur sig úti á rúmsjó nema yfir varptímann í [[apríl]] og [[maí]] þegar hún sækir í klettaeyjar í Norður-[[Atlantshaf]]inu til að verpa. Hún er stærsti sjófugl [[Evrópa|Evrópu]] með vænghaf milli 170 til 180 cm og fuglinn sjálfur um 90 til 100 cm langur. Fræðinafn sitt dregur hún af eyjunni Bass Rock við Firth of Forth í [[Skotland]]i.
Um 2/3 hlutar heildarstofnsins halda til umhverfis Bretlandseyjar. Stærsta súluvarp í heimi er á [[Bonaventure-eyja|Bonaventure-eyju]] við [[Kanada]] en þar verpa um 60.000 pör, en stærstu vörp í Evrópu eru á eyjunum Bass Rock og [[St. Kilda]] báðar [[Skotland]], þriðja stærsta súluvarpið í heimi er talið vera í [[Eldey]] undan [[Reykjanes]]i, en þar verpa um 16.000 pör árlega. Á Íslandi verpir súlan einungis á fáeinum stöðum, fyrir utan Eldey, í [[Súlnasker|Súlnaskeri]] í [[Vestmannaeyjar|Vestmanneyjum]], á [[Langanes]]i, [[Melrakkaslétta|Melrakkasléttu]] og á eyjunni [[Skrúður|Skrúði]] í [[Fáskrúðsfjörður|Fáskrúðsfirði]]. Talið er að heildarstofninn við Ísland sé milli 40.000 til 50.000 fuglar.▼
Súlur eru einkvænisfuglar og trygglyndar við varpsetur. Súlur geta orðið nokkuð gamlar og eru taldar verpa 12 sinum að meðaltali. Parið heilsast með þanda vængi bringu við bringu og strjúka saman nefjum. Ungfuglar eru dökkbrúnir fyrsta árið en lýsast með ári hverju þar til þeir verða kynþroska við fimm ára aldur.
Veiðiaðferð súlunar er kallað ''súlukast''. Þær steypa sér hátt úr lofti, úr 10 til 40 metra hæð og lóðrétt niður ef að fiskurinn er djúpt í sjó. Loftsekkir framan á fuglinum verkar sem púðar og í kastinu mynda beinagrind og vöðvar spjótlaga líkamsform.
▲Um 2/3 hlutar heildarstofnsins halda til umhverfis Bretlandseyjar.
Lífseig mýta segir að varpið í Eldey sé það stærsta í heimi en það er ekki rétt. Við talningu í Kanada voru þar samtals 77700 pör árið 1999<ref>J. Chardine 2000. Census of Northern Gannet colonies in the Atlantic Region in 1999. Canadian Wildlife Service, Atlantic Region Technical Report Series 361: 1-13</ref>. Við Bretlandseyjar töldust samtals 230 þús. súlupör árið 2000 <ref>P.I. Mitchell, S.F. Newton, N. Ratcliffe & T. Dunn 2004. Seabird Populations of Britain and Ireland (Results of the Seabird 2000 Census (1998-2002). Poyser. 511 bls</ref>. Þar er stærsta súlubyggð í heimi, á St. Kilda, með 60428 pörum 1994-95 og áætluð vera 61340 árið 2000. Þar voru þegar orðin um 50 þús. varppör um 1960. 2000 voru sex aðrar súlubyggðir á Bretlandseyjumn stærri en Eldey, Bass Rock við [[Edinborg]] (44110), Ailsa Craig við vesturströnd Skotlands (35825), Grassholm í [[Wales]] (30688), Little Skellig á [[Írland]]i (28799) og Mermaness í [[Hjaltlandseyjar|Hjaltlandseyjum]] (16386). Svo að Eldey sé stærsta súlubyggð í heimi er löngu liðin tíð en þar eru vissulega flest súlupör verpandi hér við Ísland.
==Tilvísanir==
{{reflist}}
==Heimildir==
| |||