Wikipedia

„Prússland“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Jóna Þórunn (spjall | framlög)
23.282 breytingar
m fl
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Prússland''' (''[[þýska]]: Preußen, [[pólska]]: Prusy, [[litháenska]]: Prūsija, [[latína]]: Borussia'') hefur ólíkar (og oft andstæðar) merkingar:
 
*Land Baltneskrabaltneskra [[Prússar|Prússa]] (sem er nú hluti af suður Suður-[[Litháen]], [[Kaliníngrad]]/[[KönigsbergRússland|rússnesku]] (Konungsberg) héraðútlendunni [[RússlandKaliníngrad]]s og norðNorðaustur-austur [[Pólland]]s), i;
*Ríki [[NorðurNorrænu krossferðirkrossferðirnar|norðurnorrænna krossferðariddara]], á [[hámiðaldir|hámiðöldum]];
*Hluti af landi pólskra konunga sem kallað var [[Konunglega Konungs-Prússland]],;
*PólsktLén léní semPóllandi ríkt var yfir afsem [[Hohenzollern]]-ættin fjölskyldunniríkti yfir og kallað var kallað [[Prússalén]];
*Allt Hohenzollern -ríkið, hvort sem er innan eða utan Þýskalands;
*Sjálfstætt ríki, sem náði yfir norðausturhluta Þýskalands og norðurhluta Póllands frá [[17. öld]] fram til [[1871]];
*Stærsta ríkiðfylkið innan [[Þýskaland]]s frá [[1871]] til [[1945]];
Prússland sem [[ríki]] var í raun afnumið af [[Nasistar|nasistum]] árið [[1934]] og formlega af [[Bandamenn|Bandamönnum]] árið [[1947]].▼
Síðan þá hefur hugtakið verið takmarkað við sögulega, landfræðilega og menningarlega merkingu.
 
▲Prússland sem [[ríki]] var í raun afnumið af [[Nasistar|nasistum]] árið [[1934]] og formlega af [[Bandamenn|Bandamönnum]] árið [[1947]]. Síðan þá hefur notkun hugtaksins miðast við sögulega, landfræðilega og menningarlega merkingu þess.
Nafn sitt dregur Prússland af Borussi/Prussi, baltneskri þjóð sem er skild [[Litháen|Litháum]]. Prússalén var lén [[Pólska konungdæmið|pólska konungsdæmisins]] fram til [[1660]] og [[Konunglega Prússland]] var hluti af [[Pólland]]i fram til [[1772]]. Með vaxandi þýskri [[Þjóðernishyggja|þjóðernishyggju]] á síðari hluta [[18. öld|áttjándu]] og fyrri hluta [[19. öld|nítjándu aldar]] fóru flestir [[Þýska|þýskumælandi]] Prússar að líta á sig sem hluta af þýsku þjóðinni, oft með áherslu á það sem litið hefur verið á sem Prússnesk gildi: frábært skipulag, fórnarlund og [[réttarríki]]ð. Í lok 18. aldar hafði Prússland vaxið svo að það ríkti yfir norður [[Þýskaland]]i stjórnmálalega, efnahagslega og hvað varðar íbúafjölda og var kjarni hins sameinaða [[Þýska keisaradæmið|þýska keisaradæmis]] sem stofnað var [[1871]].▼
 
▲Nafn sitt dregur Prússland af Borussi/ eða Prussi, baltneskri þjóð sem er skildskyld [[Litháen|Litháum]]. Prússalén var lén [[Pólska konungdæmið|pólska konungsdæmisins]] fram til [[1660]] og [[Konunglega Konungs-Prússland]] var hluti af [[Pólland]]i fram til [[1772]]. Með vaxandi þýskri [[Þjóðernishyggja|þjóðernishyggju]] á síðari hluta [[18. öld|áttjándu18.]] og fyrri hluta [[19. öld|nítjándu19. aldar]] fóru flestir [[Þýska|þýskumælandi]] Prússar að líta á sig sem hluta af þýsku þjóðinni, oft með áherslu á það sem litiðkallað hefur verið á semvar Prússnesk„prússnesk gildigildi“: frábært skipulag, fórnarlund og [[réttarríki]]ð. Í lok 18. aldar hafði Prússland vaxið svo að það ríkti yfir norður [[Þýskaland]]i stjórnmálalega, efnahagslega og hvað varðar íbúafjölda og var kjarni hins sameinaða [[Þýska keisaradæmið|þýskaÞýska keisaradæmis]] sem stofnað var [[1871]].
 
{{Tengill GG|no}}
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Prússland“