„Ríkisráð Noregs“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ný síða: '''Ríkisráð Noregs''' var æðsta valdastofnun norska ríkisins, næst á eftir konungi. Ríkisráðið varð til úr samkundu embættismanna, sem voru ráðgjafar og trúnaðarmenn ...
 
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Ríkisráð Noregs''' var æðsta valdastofnun norska ríkisins, næst á eftir konungi.
 
Ríkisráðið varð til úr samkundu embættismanna, sem voru ráðgjafar og trúnaðarmenn konungs. Slíkir ráðgjafar hafa ávallt fylgt konungdæminu, án þess þó að um fasta stofnun væri að ræða. Á höfðingjafundi, sem [[Hákon háleggur]] [[Noregskonungar|Noregskonungur]] stóð fyrir [[1302]], var nafnið „ríkisins ráð“ fyrst nefnt, og telst það föst stofnun frá þeim tíma. Biskupar áttu rétt til setu í ríkisráðinu.
 
Með tilkomu [[Kalmarsambandið|Kalmarsambandsins]] [[1397]] gekk Noregur í samband við Danmörku um sameiginlegan konung. Ríkisráð Noregs var þó áfram við lýði og stjórnaði norska ríkinu, var það einkum valdamikið þegar konungslaust var. Árið 1450 ákváðu norska og danska ríkisráðið að standa sameiginlega að konungskjöri. Árið [[1537]] innlimaði [[Kristján 3.]] [[Danakonungar|Danakonungur]] Noreg í danska ríkið, og var ríkisráð Noregs þá lagt niður. Færðist stjórn Íslandsmála þá að fullu undir [[danska ríkisráðið]] og Danakonung.
 
Ísland laut norska ríkisráðinu og áttu íslenskir biskupar rétt til setu í ráðinu (eins og aðrir biskupar ríkisins), þó að þeir af eðlilegum ástæðum hefðu sjaldan tækifæri til að sitja fundi þess. Seinastir til þess voru [[Jón Arason]] og [[Ögmundur Pálsson]], og fól ríkisráðið þeim einnig völd [[hirðstjóri|hirðstjóra]] á Íslandi. Eftir 1537 færðist stjórn Íslandsmála að fullu undir [[danska ríkisráðið]] og Danakonung.
 
== Heimildir ==