„Fornnorska“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Thvj (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Fornnorska''' – ([[norska]] ''gammelnorsk'') – er [[tungumál]], sem talað var í [[Noregur|Noregi]] frá því um [[800]] til [[1350]].
 
Á [[víkingaöld]] (u.þ.b. 800-1050) fór [[fornnorræna]] að skiptast í tvennt, austurnorrænt[[austurnorræna|austurnorrænu]] (sem varð að forndönsku og fornsænsku) og vesturnorrænt[[vesturnorræna|vesturnorrænu]], en hiðhin síðarnefnda er oft kallaðkölluð [[norræna]] (þ.e. forníslenska og fornnorska).
 
Norræna hafði mikla landfræðilega útbreiðslu. Hún var töluð í [[Noregur|Noregi]], [[Færeyjar|Færeyjum]], á [[Ísland]]i, [[Grænland]]i og skamma stund á [[Vínland]]i. Einnig á [[Hjaltlandseyjar|Hjaltlandi]], í [[FæreyjarOrkneyjar|FæreyjumOrkneyjum]] og á [[Katanes]]i nyrst á [[Skotland]]i. Þá var hún töluð innan um mál heimamanna í [[Suðureyjar|Suðureyjum]], á [[Mön]] og ervíðar í strandbyggðum Bretlandseyja, t.d. í [[Jórvík]] (York) og [[Dyflinni]] á [[Írland]]i. Norrænan fékk fljótt einhver séreinkenni á hverjum stað. þaðÞað afbrigðimál sem var talað í Noregi er kallað ''fornnorska'' (n. gammelnorsk). Fornnorska var töluð og síðar skrifuð milli áranna u.þ.b. 800 og u.þ.b. 1350. Sáralítill munur var á fornnorsku og íslensku fram yfir 1250, en upp úr 1300 fóru að koma fram frávik, a.m.k. í ákveðnum héruðum Noregs.
 
ÁriðUm [[1350]] dó norska ritmálið nánast út því flestir ritfærir menn dóu úr [[svarti dauði|svarta dauða]]. Um svipað leyti færðist æðsta stjórn ríkisins til [[Svíþjóð]]ar og síðar [[Danmörk|Danmerkur]]. Eftir það varð ritmál í Noregi eins konar blanda af norsku, dönsku og sænskudönsku. Það er stundum kallað [[millinorska]] (n. mellomnorsk).
 
== Tengt efni ==
* [[Fornnorræna]].
* [[Millinorska]].
* [[Norska]].
 
== Heimild ==
* {{nowikiheimild|Gammelnorsk|27. apríl|2008}}
 
[[Flokkur:Germönsk tungumál]]