„Sólfarsvindar“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Jóna Þórunn (spjall | framlög)
m →‎Tengt efni: þörf grein :)
tiltekt, óþarfa tengt efni, mynd
Lína 1:
[[Mynd:Diagrama de formacion de la brisa-breeze.png|thumb|right|Skýringarmynd A. sýnir Hafgolu og B. Landgolu.]]
'''Sólfarsvindar''' eru [[vindur|vindar]] sem verða fyrir áhrifum frá gangi [[sólin|sólar]]. Mishitun á landsyfirborði og sjávaryfirborði kemur af stað hringrás land- og hafgolu. Hafgola myndast þegar yfirborð lands verður heitara en yfirborð [[haf|sjávar]]. Loftið[[Loft]]ið rís upp og streymir út á haf. Síðan sekkur loftið yfir sjónum, kólnar, og blæs aftur inn á land sem svalt loft. Hafgola myndast á nóttunni. Yfirborð lands er kaldara en sjávaryfirborð. Loftið streymir frá landi út á haf og rís upp. Loftið blæs aftur inn á [[land]] og sekkur þar. Þessi ferli eru dæmi um hitahringráshita[[hringrás]]. Hafgola er sterkari heldur en landgola.
 
==Orsakir haf- og landgolu==
Á heitum og sólríkum [[sólarhringur|dögum]] hitnar yfirborð lands miklum meira en yfirborð sjávar. Fyrir því ereru þrjár átæður. Í fyrsta lagi hefur [[vatn]] meiri [[vatnsrýmd]] heldur en þurrlendi. Í öðru lagi leyfir gegnsætt vatnið að geislargeislum sólar að smjúga niður í sjóinn og hlutiverma orkunnar frá sólargeislunum hitar upp sjóinnhann. Í þriðja of seinasta lagi gufar hluti [[orka|geislaorkunnar]] upp þegar þeir lenda á haffletinum. Ástæðurnar fyrir hitnun yfirborðs lands eru þær að geislar sólar endurkastast[[endurkast]]ast. Hins vegar hitnar aðeins efstuefsta sentímetrarnirlagið á yfirborði lands. Þetta veldur því að yfirborð lands hitnar hraðar heldur en yfirborð sjávar. ÞettaÞess vegna er ástæðanyfirborð fyrir því aðlands hlýrra er á yfirborði lands yfir daginn heldur en á yfirborðiyfirborð sjávar. En þegar kemur fram á nótt snýst þetta við. Yfirborð lands tapar fljótt [[varmi|varma]], en yfirborð sjávar tapar síður varma. Þetta stafar af út af því að sjór hefur meiri [[varmarýmd]]. Sjórinn er yfirleitt jafnheitur á degi sem á nóttu. Af þessum ástæðum er yfirborðs land hlýrra á daginn, en yfirborð sjávar er hlýrra á nóttunni. Á [[strönd|strandsvæðum]] leiðir þessi hitamunur til myndunar á haf- og landgolu.
 
==Hafgola==
Á morgnana er loft yfir landi og sjó ámóta hlýtt. SólinEftir byrjarþví síðansem dagurinn hitalíður hitar sólin upp yfirborð landsins og við það hitnar loftið yfir landinu sem þenst út. ViðÞá það byrjar hlýtttekur loftið að rísa. Breytingar á [[loftþrýstingur|þrýstingi]] verða við þetta ferli og hita[[lægð|hitalægð]] myndast yfir landi. Eftir að hitalægðin yfir landi myndastlandinu. Þá minnkar loftmassinn við yfirborð lands. Í 1000 til 1500015.000 metra hæð byrjar loftið að kólna. LoftiðÞað byrjar að þéttastþéttist og safnast saman vegna aukins loftþrýstings og [[hæð]]ar yfir landi myndast. Við þetta myndast yfirþrýstingur efst í súlunni yfir landi og loftið efst í súlunniþar tekur að streyma í átt til sjávar. Þegar loftið kemurer yfirþangað sjóinnkomið myndast lægð í háloftunum yfir sjónum. Kalda loftið tekur að sökkva niður að yfirborði sjávar. Við yfirborð sjávar myndast hæð af því að loftið er kalt. Kalda loftið skríður í átt að lægðinni sem myndaðist yfir landi og ferlið endurtekur sig. Við þetta verður hafgolan til. Þar sem sjávarloftið er oftast kaldara en loftið yfir landi getur kólnað þegar hafgolan ryðst inn á landið.
 
==Landgola==
Þegar sól tekur að setjast á kvöldin[[kvöld]]in byrjar að kólna. Þar sem vind hefur lægt að mestu liggur þunnt lag af sjávarlofti inni yfir landinu. Loft yfir landi byrjar nú að kólna hraðar heldur en loft yfir sjó. Þar sem kalda loftið yfir landi hefur hærri loftþrýsting heldur en loftið yfir sjó. Byrjar loftið að leita frá landi út á sjó. Við yfirborð lands myndast hæð, en við yfirborð sjávar myndast lægð. Þar sem yfirborð sjávar er heitara en yfirborð lands á nóttunni. Þá hlýnar loftið og það byrjar að rísa. Hlýja loftið rís vegna þess að það hefur lægri þrýsting. Þegar heita loftið er komið upp í ákveðna hæð byrjar það að leita aftur til lands. Í háloftunum yfir sjó myndast hæð. Loftið í háloftunum, sem kólnaði þegar það reis upp yfir sjónum., Skríðurskríður aftur frá sjó til lands. ÍÁ leiðinni byrjar loftið aftur að hlýna. Þegar yfir land er komið myndast lægð og loftið sem er nú hefur hitnað byrjar að sökkvasekkur í átt að yfirborði lands. Við það kólnar loftið. Síðan endurtekur ferlið sig. Við þetta myndast landgola. Landgolan er veikari en hafgolan.
 
==Tengt efni==
* [[Vindur]]
* [[Sólin]]
 
==Heimildir==
Lína 21 ⟶ 18:
==Tengill==
* [http://www.islandnet.com/~see/weather/elements/seabrz.htm Sea and Land Breezes]
 
 
[[Flokkur:Vindar]]
[[Flokkur:Veðurfræði]]
 
 
[[en:Sea breeze]]