„Öxi“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 5:
Axarhausinn er yfirleitt úr hörðum [[málmur|málmi]] (t.d. [[járn]]i eða [[stál]]i) og skalli öðru megin eins og á [[hamar|hamri]], en þunn egg á hinum endanum til að höggva með, t.d. í timbur. Til eru ýmsar gerðir af öxum, t.d. [[ísöxi]] og [[klifuröxi]] sem notaðar eru við fjalla- og jöklaferðir og [[skaröxi]] en blaðið á henni snýr þversum miðað við [[skaft]]ið. Hún er heppileg til að höggva sæti í timbur. Eins má nefna bolöxi, viðaröxi, tálguöxi, bjúgöxi, saxbílu og blegðu. Á venjulegri exi snýr blaðið í sömu stefnu og skaftið, sem oftast er úr tré og misjafnlega langt eftir því hvað öxin er notuð við. Axir voru mikið notaðar við húsbyggingar á fyrri öldum og ómissandi við [[skógarhögg]] og vinnslu á [[rekaviður|rekaviði]].
Axir hafa lengi verið notaðar við [[aftaka|aftökur]] og í [[franska byltingin|frönsku byltingunni]] kom [[fallöxi]]n fram sem skjótvirkara aftökutæki.
==Axir á Íslandi== * Á [[Ísland]]i voru * Exi var t.d. notuð bæði við síðustu aftökuna á Íslandi [[1830]] og aftöku [[Jón Arason|Jóns Arasonar]] [[biskup]]s [[1550]] (sjá „[[öxin og jörðin geymir þá best]]“). * Gestur drepur morðingja föður síns með exi er hann mælir „[[Listi yfir fleygar íslenskar setningar|þar launaði ég þér lambið gráa]]“ í íslendingasögunni [[Heiðarvíga saga|Heiðarvíga sögu]].
[[Flokkur:Handverkfæri]]
| |||